PolskiFR na wakacjach 5 #3 | Z wizytą w dawnej ziemi dobrzyńskiej

Ks. Tomasz Sokół / Artur Hanula / 20.07.2023

fot. archiwum parafii pw. św. Małgorzaty w Rokiciu

Rokicie – wieś w województwie mazowieckim, powiecie płockim, gminie Brudzeń Duży. Znajduje się tam jedna z najstarszych parafii na terenie diecezji płockiej. „Jesteśmy w trakcie przygotowań do 800-lecia obchodów istnienia miejscowego kościoła, bo nie zachowały się dokumenty źródłowe, ale jeśli był na tym miejscu kościół, to można przypuszczać, że również istniała parafia” – powiedział Polskifr.fr ks. Bogdan Zalewski, proboszcz tamtejszej parafii św. Małgorzaty, która wspominana jest 20 lipca. W kolejną wakacyjną podróż zabieramy Was właśnie do tego malowniczego zakątka.

„Parafia nasza jest miejscem bardzo urokliwym, dlatego iż znajduje się nad brzegiem Wisły, na tzw. skarpie. Historycznie patrząc, znajduje się na dawnej ziemi dobrzyńskiej, dziś jest to część Mazowsza, w okolicach Dobrzynia nad Wisłą” – opowiedział nam ks. Bogdan.

W parafii zachował się najważniejszy zabytek, którym jest miejscowy kościół parafialny. To świątynia, która będzie świętowała 800-lecie. „Podjęliśmy rożne starania i wysiłki na gruntowną odnowę, odrestaurowanie całej przepięknej i zabytkowej świątyni” – poinformował proboszcz. Prowadzone są prace renowacyjne: najpierw elewacja kościoła; został tu odkryty dawny portal wyjściowy, a ponieważ jest to świątynia późnoromańska, na ziemi płockiej ten portal został bardzo ładnie zachowany i częściowo już odbudowany. Jego pochodzenie jest datowane na 1210 rok, więc jest to ciekawostka warta uwagi.

Obecnie prowadzone są prace wewnątrz kościoła. „Związane są one z bogatym wystrojem budynku. Zdarzają się i tu niespodzianki. Odkryliśmy XV-wieczne malowidła, które rzucają światło na pochodzenie kościoła i tytułu parafii św. Małgorzaty” – zaznaczył ks. Bogdan Zalewski. Jak przypomniał, była ona jedną z dziewic i męczennic pierwszych wieków chrześcijaństwa. W wiekach średnich bardzo popularne były imiona: Małgorzaty, Agaty, Doroty i Barbary w tej części Polski. Takie imiona przypisywano do kościołów i parafii.

Podczas prac w prezbiterium odkryto również XV-wieczne malowidła na ścianie z wizerunkiem św. Doroty. Rozpoznano ją po atrybutach tej świętej, która niesie naręcze kwiatów. „Jest to ogromnie ciekawe, ponieważ sugeruje, iż zanim powstał ołtarz drewniany, obecnie barokowy, to prawdopodobnie istniał na ścianie namalowany ołtarz, który przedstawiał dziewice męczennice, a jedną z nich odkryliśmy – to była św. Dorota, a biorąc pod uwagę tytuł kościoła św. Małgorzaty, to oznacza, ze taka zbieżność nie jest przypadkowa” – powiedział proboszcz.

Życie parafii zakorzenione w jej historii związanej z Patronką

Podczas prac konserwatorskich, które odbywają się w parafialnym kościele, poczyniono duże starania, które zaowocują powrotem do tej świątyni ołtarza bocznego, z wizerunkiem św. Małgorzaty. „Tak się ułożyło w historii tego miejsca – parafii w Rokiciu – iż wojna nie oszczędziła kościoła i wiele zabytków zostało skradzionych” – opowiedział ks. Bogdan. „Czasy powojenne, odbudowa oraz czasy komunistyczne, które w Polsce się pojawiły, nie sprzyjały Kościołowi. Z tej racji nie zachowały się w kościele tego typu zabytki znajdujące się wewnątrz” – dodał. Cenne zabytki świątyni powoli odnajdywali ludzie poszukający tych historycznych pamiątek. Znajdowały się one w rożnych miejscach, np. depozycie muzeum diecezjalnego. „W tym roku powraca do parafii ołtarz boczny z obrazem patronki parafii św. Małgorzaty. To pozwoli nam odtworzyć odpust naszej Patronki – jest to ogromnie ważne dla wspólnoty parafialnej, żeby Jej święto było przez nas uroczyście obchodzone” – podkreślił ks. Bogdan.

„Postaraliśmy się mocno, aby na odnowę tego przepięknego odpustu ku czci św. Małgorzaty, były sprowadzone Jej relikwie, które również udało się nam odnaleźć i zdobyć tę cząsteczkę dla miejscowego kościoła w Rokiciu” – podkreślił z radością ks. proboszcz. „Pamięć parafian jest bardzo żywa pod tym względem; oni bardzo dobrze się z tym identyfikują, choć żadne takie ślady wewnętrzne się nie zachowały. Jesteśmy więc w trakcie przywracania tego wszystkiego” – dodał.

Ze względów historycznych kościół pw. św. Małgorzaty stoi w takim miejscu nad Wisłą, gdzie ani czas, ani przeżyta historia, tego terenu nie oszczędziły – od potopu szwedzkiego, poprzez nawałę bolszewicką z 1920 roku aż do II wojny światowej. „Duchowe elementy formacji parafian są bardzo żywe i kultywowane – to jest wiejska parafia na obrzeżach miasta Płocka, w 100 proc. rolnicza. Te wszystkie zwyczaje w czasach historycznych nawałnic żywo przetrwały, np. procesje, modlitwy różańcowe, kapliczki, znajdujące się przy głównych drogach komunikacyjnych. To wszystko tworzy ogromnego ducha parafii – element nie tylko folkloru, tradycji czy kultury polskiej, ale całego ducha parafii” – podsumował ks. Bogdan Zalewski, proboszcz parafii św. Małgorzaty w Rokiciu.

Ks. Zalewski podkreślił, że świątynia, którą się opiekuje, cieszy się dużym uznaniem gości. „Nasz kościół jest bardzo chętnie odwiedzany przez turystów, stoi na szlaku architektury romańskiej w Polsce, nad Wisłą. Warto wspomnieć, iż jest on odwiedzany także przez turystów rowerowych, ponieważ jest położony przy szlaku rowerowym ogólnopolskim, od źródeł Wisły do jej ujścia. Jesteśmy bardzo otwarci na wizyty turystów i zapraszamy do odwiedzenia i podziwiania tej świątyni w Rokiciu” – zachęcił na zakończenie proboszcz parafii św. Małgorzaty.

Według podania św. Małgorzata z Antiochii Pizydyjskiej miała być córką pogańskiego kapłana. Po śmierci matki opiekowała się nią chrześcijanka, która opowiedziała jej o Chrystusie. Cesarz Dioklecjan (284-305) wszczął prześladowania chrześcijan. W Małgorzacie miał się w tamtym czasie zakochać rzymski namiestnik, ale ta odmówiła ze względu na miłość do Jezusa. Po okrutnych torturach została zamordowana prawdopodobnie 20 lipca w roku 303, 304 lub 305. Jej kult szybko się rozwinął. W Polsce również została patronką wielu kościołów. Zachowało się też przysłowie: „Św. Małgorzata zapowiada środek lata”.

Zdjęcia: archiwum parafii pw. św. Małgorzaty w Rokiciu