Zaproszenie na obchody 40. rocznicy stanu wojennego w Polsce

Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Koło Paryż / 09.12.2021

fot. pixabay.com

W niedzielę 12 grudnia br. o godz. 11:00 w Kościele Polskim Wniebowzięcia NMP w Paryżu „Concorde” celebrowana będzie uroczysta Msza święta w intencji Ofiar stanu wojennego w Polsce.

Uroczystości organizowane są przez Polską Misję Katolicką we Francji, która w tamtym tragicznym czasie odegrała nieoceniona rolę.

„NIE PODEJMUJCIE WALK POLAK PRZECIWKO POLAKOWI ”

(kardynał Józef Glemp 13.12.1981)

Stowarzyszenie Polskich Kombatantów i ich Rodzin we Francji, Koło Paryż, dołącza swoją intencję. Będziemy się modlić za zamordowanych i prześladowanych, za tych co byli zmuszeni emigrować, za tych co przyjęli emigrantów.

Prosimy o liczne przybycie.

Po Mszy św. zapraszamy (godz. 13:00) – na Plac Inwalidów pod Pomnik – płytę „Solidarności” upamiętniającą wydarzenia sprzed 40 lat, gdzie nastąpi ceremonia złożenia wieńców i zapalenia znicza.

Zapraszamy do podzielenia się swoimi przeżyciami, świadectwami z tych jakże trudnych czasów. Zachęcamy również do publikowania wspomnień, zdjęć z tych dramatycznych dni w Polsce jak i świadectwa solidarności Narodu Francuskiego z Polską.

W poniedziałek 13 grudnia zapalmy świece w naszych oknach.

fot. pixabay.com

Dla przypomnienia zarys historyczny tych dramatycznych wydarzeń:

ZBRODNIA BEZ KARY

W niedzielę 13 grudnia 1981 roku o godzinie 6:00 rano w Polskim Radio nadano wystąpienie generała Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju (niezgodnie z konstytucją PRL).

Obwieszczenie Rady Państwa o wprowadzeniu stanu wojennego, fot. wikimedia (domena publiczna)

Władze komunistyczne jeszcze 12 grudnia przed północą rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono 5000 osób.

W ogromnej operacji milicji i wojska użyto 70 tysięcy żołnierzy, 30 tysięcy milicji, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tysięcy samochodów.

Przygotowania do stanu wojennego trwały ponad rok i były prowadzone ze szczególną starannością. Kontrolował je m.in. naczelny dowódca wojsk Układu Warszawskiego marszałek Wiktor Kulikow oraz ludzie z jego sztabu.

Na potrzeby stanu wojennego sporządzono projekty różnych aktów prawnych, wydrukowano w Związku Sowieckim 100 tysięcy egzemplarzy obwieszczenia o wprowadzeniu stanu wojennego, ustalono listy komisarzy wojskowych mających przejąć kontrole nad administracją państwową i większymi zakładami pracy, a także wybrano instytucje i przedsiębiorstwa, które miały być zmilitaryzowane.

Wprowadzono godzinę policyjną od godz. 22:00 do 6:00 rano, a na wyjazdy poza miejscem zamieszkania potrzebna była przepustka. Korespondencja podlegała oficjalnej cenzurze, wyłączono telefony, uniemożliwiając między innymi wzywanie pogotowia ratunkowego i straży pożarnej. Większość zakładów i instytucji zmilitaryzowanych była kierowana przez ponad 8000 komisarzy wojskowych.

Zakazano wydawania prasy, poza „Trybuną Ludu” i „Żołnierzem Wolności”.

Zawieszono działalność wszystkich organizacji społecznych i kulturalnych, a także w szkołach i na wyższych uczelniach.

14 grudnia rozpoczęły się niezależnie od siebie strajki okupacyjne w wielu dużych zakładach przemysłowych. Strajkowały huty, większość kopalni, porty, stocznie, w sumie 199 zakładów.

W 40 zakładach doszło do brutalnych pacyfikacji strajków, przy użyciu ZOMO i wojska.

Szczególnie dramatyczny przebieg miały strajki w kopalniach Górnego Śląska.

16 grudnia w kopalni Wujek w trakcie kilkugodzinnych walk, milicjanci użyli broń palną zabijając 9 górników.

W grudniu 1981 r. doszło do demonstracji ulicznych m.in. w Warszawie, Krakowie, Gdańsku.

Nieznana jest dokładna liczba osób, które w wyniku stanu wojennego poniosły śmierć, szacuje się na ok. 100 osób.

Nieznana pozostaje również liczba osób, które straciły w tym okresie zdrowie na skutek prześladowań, bicia w trakcie śledztwa czy też podczas manifestacji ulicznych.

Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 r., ale zachowano szereg przepisów represyjnych.

Ogółem w czasie trwania stanu wojennego internowano 10131 osób w tym 300 kobiet. Najwyższy wyrok otrzymała Ewa Kubasiewicz, skazana na 10 lat za udział w organizowaniu strajku w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni.

Powszechną praktyką było zwalnianie działaczy NSZZ Solidarność z pracy, zmuszanie ich do emigracji z kraju.

Stan wojenny w III RP wyrokiem Sądu uznany za nielegalny, a jego twórcy zostali uznani za winnych popełnienia zbrodni komunistycznej.

Rozprawy ciągnęły się w nieskończoność i system kasty sądowniczej robił wszystko, aby nikt nie poniósł kary.

Wydawałoby się, że sprawa jest oczywista.

Niestety.

Manipulacja informacyjna, wmawianie, że Jaruzelski „ochronił” stanem wojennym przed wkroczeniem Sowietów, brak świadomości historycznej, brak edukacji szkolnej spowodował, że wg sondażu np. z roku 2012 aż 43 proc. uznawało decyzję Jaruzelskiego za uzasadnioną i aż 22 proc. nie miało opinii na ten temat.

Udostępnione dokumenty wyraźnie wskazują, że ekipa Jaruzelskiego wprowadziła stan wojenny, aby stłumić Solidarność, a Sowieci nie zamierzali interweniować, chociaż o taką interwencję zabiegał Jaruzelski.

Czołgi T-55 w Zbąszyniu podczas stanu wojennego, fot. wikimedia (domena publiczna)

Kalendarium

13 grudnia 1981 (niedziela)
- wprowadzenie stanu wojennego uchwałą Rady Państwa pomimo tego, że uchwała nie była jeszcze opublikowana
- powołanie do życia (niezgodnie z Konstytucją PRL) Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), władzę w PRL przejęło wojsko
- internowano większość członków Komisji Krajowej „Solidarności”, władze utworzyły sieć obozów dla internowanych, wydano 10 132 decyzji o internowaniu w stosunku do 9736 osób.
- zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach
- przerwano łączność telefoniczną
- wprowadzono godzinę milicyjną

Prymas Józef Glemp w kazaniu potępił stan wojenny i zaapelował o spokój, władze komunistyczne bez jego zgody wielokrotnie powtarzały tę wypowiedź w radiu.

14 grudnia 1981 (poniedziałek) – pierwszy dzień roboczy stanu wojennego. „Solidarność” w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego zaczęła organizować strajki. Jako pierwszy akcję protestacyjną rozpoczął Zakład Zespołów Elektronicznych „UNITRA-UNITECH” w Białogardzie. Wojsko otoczyło Stocznię Gdańską
15 grudnia 1981 – pacyfikacja kopalni „Manifest Lipcowy”, po której ZOMO demonstracją siły w sąsiedniej KWK 1 Maja zmusiło do zakończenia strajku górników z KWK 1 Maja.
16 grudnia 1981 – pacyfikacja kopalni Wujek przez ZOMO i wojsko, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników oraz 41 rannych milicjantów i żołnierzy, w tym 11 ciężko; pacyfikacja Gdańskiej Stoczni Remontowej. Wielogodzinna masowa demonstracja i walki uliczne w Gdańsku.
17 grudnia 1981 – ZOMO rozbiło manifestacje w Gdańsku i w Krakowie. W Gdańsku zginęła jedna osoba, dwie zostały ranne (seria z broni maszynowej skierowana bezpośrednio w demonstrantów).
20 grudnia 1981 – koniec strajku w Porcie Gdańskim; zakończenie podziemnego strajku w KWK Anna w Wodzisławiu Śląskim.
21 grudnia 1981 – ambasador PRL w Stanach Zjednoczonych Romuald Spasowski poprosił o azyl polityczny. Sąd wojskowy w PRL zaocznie skazał go potem na karę śmierci.
24 grudnia 1981 – ambasador PRL w Japonii Zdzisław Rurarz również poprosił o azyl polityczny. Sąd wojskowy w PRL skazał go, podobnie jak Romualda Spasowskiego zaocznie na karę śmierci.
23 grudnia 1981 – pacyfikacja Huty Katowice. Stany Zjednoczone wprowadziły sankcje gospodarcze przeciwko PRL.
28 grudnia 1981 – koniec strajku w kopalni Piast – ostatniego strajku okupacyjnego. Wycofanie z dystrybucji na 9 lat filmu Ryszarda Bugajskiego, Przesłuchanie – opisującego realia czasów polskiego stalinizmu
4 stycznia 1982 – wznowienie zajęć w szkołach
6 stycznia 1982 – władze rozwiązały Niezależne Zrzeszenie Studentów
10 stycznia 1982 – przywrócenie łączności telefonicznej w miastach
13 stycznia 1982 – powstał Ogólnopolski Komitet Oporu – pierwsza ogólnopolska struktura związku pod przewodnictwem Eugeniusza Szumiejki
25 stycznia 1982- na posiedzeniu Sejmu PRL VIII kadencji uchwalono – przy jednym głosie sprzeciwu (poseł Romuald Bukowski z Gdańska) – ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego, tym samym dekret o stanie wojennym został zatwierdzony
30 stycznia 1982 – w wielu zagranicznych miastach obchodzony jest Dzień Solidarności z Polską
1 lutego 1982 – podwyżka cen
3 lutego 1982 – Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni wydał najwyższe wyroki w stanie wojennym – Ewa Kubasiewicz z Wyższej Szkoły Morskiej została skazana na 10 lat więzienia
5 lutego 1982 – rozpoczęły się – najpierw w Świdniku, potem w innych miastach – manifestacje spacerowe (masowe wychodzenie na spacery w czasie trwania Dziennika Telewizyjnego o 19:30)
8 lutego 1982 – wznowienie zajęć na uczelniach
11 lutego 1982 – celem zwalczenia manifestacji spacerowych w Świdniku wprowadzono godzinę milicyjną od 19:30. W Warszawie ukazał się drugi (pierwszy) numer Tygodnika Mazowsze
13 lutego 1982 – w ośrodku dla internowanych w Wierzchowie Pomorskim pobito 45 więźniów
18 lutego 1982 – zamach na Zdzisława Karosa
23 lutego 1982 – śmierć Zdzisława Karosa
27 lutego 1982 – wycofanie przez producenta (Film Polski) z rywalizacji o Oscara filmu Człowiek z żelaza Andrzeja Wajdy
1 marca 1982 – zniesienie ograniczeń w podróżach po całej Polsce.
17 marca 1982 – w Katowicach powstał Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym
20 marca 1982 – rozwiązanie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i powołanie w jego miejsce marionetkowego Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL
1 kwietnia 1982 – Zdzisław Najder został dyrektorem rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa
12 kwietnia 1982 – w Warszawie rozpoczęło nadawanie Radio „Solidarność”, kierowane przez Zbigniewa Romaszewskiego
22 kwietnia 1982 – powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność”
29/30 kwietnia 1982 – w Wodzisławiu Śląskim, w proteście przeciw stanowi wojennemu, górnicy wysadzili pomnik z godłem Związku Radzieckiego
3 maja 1982 – demonstracje antyrządowe w Warszawie, Gdańsku, Krakowie i pięciu innych miastach Polski. Liczba demonstrantów w Warszawie przekroczyła 20 000 osób; w wyniku interwencji milicji obrażeń ciała doznało 71 osób.
czerwiec 1982 – we Wrocławiu powstaje najbardziej radykalna komórka Solidarności – Solidarność Walcząca.
20 lipca 1982 – z inicjatywy PZPR powstała organizacja PRON
22 lipca 1982 – z okazji Święta Odrodzenia Polski na prośbę PRON zwolniono dużą liczbę osób internowanych. Zniesiono także godzinę milicyjną.
14 sierpnia 1982 – brutalna pacyfikacja ośrodka internowania w Kwidzynie – użyto motopomp jako działek wodnych oraz „ścieżek zdrowia” – na 148 internowanych pobito ok. 80, w tym 40 ciężko i 13 bardzo ciężko.
31 sierpnia 1982 – demonstracje w całym kraju w rocznicę porozumień sierpniowych. Trzech demonstrantów zabitych przez milicję w Lubinie
13 października 1982 – zamieszki w Nowej Hucie; funkcjonariusz SB śmiertelnie postrzelił jednego z manifestantów, dwudziestoletniego Bogdana Włosika.
11 listopada 1982 – władze PRL zwolniły z obozu internowania Lecha Wałęsę.
31 grudnia 1982 – zawieszenie stanu wojennego
31 stycznia 1983 – nagła śmierć Jacka Jerza, członka władz KPN i KOWzP, wiceprzewodniczącego radomskiej „Solidarności” – wg ustaleń IPN najprawdopodobniej otrucie w sposób analogiczny do próby podjętej wcześniej w Radomiu wobec Anny Walentynowicz. Pogrzeb był wielką manifestacją z udziałem 6–11 tys. osób.
14 maja 1983 – milicjanci zamordowali na komisariacie MO w Warszawie Grzegorza Przemyka
19 maja 1983 – pogrzeb Grzegorza Przemyka
16–23 czerwca 1983 – druga pielgrzymka do Polski papieża Jana Pawła II
22 lipca 1983 – zniesienie stanu wojennego, rozwiązanie WRON