Marzec 2020 – ważniejsze rocznice

Adam Mickiewicz i wieża Eiffla, fot. wikimedia (domena publiczna) i Pixabay.com

Po styczniowych i lutowych rocznicach przyszedł czas na przykłady tych, które będziemy obchodzić w marcu. Podobnie jak w poprzednich zestawieniach nie utrzymujemy, że to absolutnie najważniejsze wydarzenia, które wspominamy w trzecim miesiącu roku. Bez wątpienia są one jednak bardzo ważne i dlatego warto rzucić na nie okiem. Aż dwie rocznice z poniższej listy związane są z Adamem Mickiewiczem. Czytelników zachęcamy do wpisywania w komentarzach również innych propozycji rocznicowych na marzec.

5 marca – 80 lat temu zapadła decyzja o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych, przetrzymywanych w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także polskich więźniów NKWD z obszaru przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej. Na mocy tej uchwały zlikwidowano ok. 22 tys. polskich obywateli.

Zbrodnię katyńską kojarzymy najczęściej z kwietniem, kiedy to NKWD pozbawiła życia tysiące polskich jeńców, jednak warto pamiętać, że już w pierwszych dniach marca zapadła decyzja o dokonaniu tego mordu.

8 i 11 marca – 52 lata temu w ramach tzw. Marca 1968 doszło do niepokojów społecznych, w które zmieszana była sprawa “Dziadów” Adama Mickiewicza, a konkretnie przedstawienia teatralnego w reżyserii Kazimierza Dejmka.

30 stycznia 1968 r. “Dziady” Mickiewicza zostały wystawione w Teatrze Narodowym po raz ostatni. Komunistyczne władze zdecydowały się na zdjęcie ich ze sceny za ich rzekomo “antyradziecki” i “antysowiecki” charakter. Faktem jest, że każde przedstawienie “Dziadów” począwszy od listopada 1967 r. wzbudzało spore poruszenie wśród widzów szczególnie ze względu na religijne i antycarskie motywy.

29 lutego zaprotestowali również działacze warszawskiego oddziału Związku Literatów Polskich (to wydarzenie znalazło się na naszej liście związanej z faktami, które miały miejsce w tym niecodziennym dniu, jakim jest 29 lutego >>>). Skutkowało to usunięciem A. Michnika i H. Szlajfera z Uniwersytetu Warszawskiego. 8 marca 1968 r. studenci UW zorganizowali pokojowy wiec przeciwko tej decyzji władz PRL, który jednak został brutalnie spacyfikowany przez MO, ORMO i aktyw robotniczy. W odpowiedzi na to wydarzenie w całym kraju organizowano podobne protesty. 11 marca duża grupa przedstawicieli świata studenckiego dotarła pod gmach KC PZPR w Warszawie. Walki trwały właściwie aż do końca dnia.

21 marca – w 1804 r., a zatem 216 lat temu, oficjalnie przyjęto Kodeks cywilny Francuzów, który przez pewien czas nosił nazwę Kodeksu Napoleona i chyba z tą nazwą jest najczęściej kojarzony.

Do dziś ów Kodeks jest cenionym źródłem wiedzy z zakresu nowożytnego prawa cywilnego. Sam Napoleon uznawał ten dokument za jedno ze swoich najtrwalszych dzieł. Faktem jest, że w dużej mierze po wielu zmianach obowiązuje on we Francji do dziś. Czerpało z niego wiele narodów, także Polacy. Ostatnie zapiski Kodeksu Napoleona przestały obowiązywać w Polsce dopiero w 1946 r.

Przy okazji warto wspomnieć, że 12 lutego 1810 r. został ogłoszony kodeks karny (fr. Code pénal) Napoleona Bonapartego. Był ostatnim z pięciu napoleońskich kodeksów wydawanych w latach 1800-1810. Choć jest mniej znany od kodeksu cywilnego z 1804 r., również okazał się cenny dla historii europejskiego prawodawstwa. Więcej >>>.

29 marca – tego dnia, 172 lata temu, w 1848 r. Adam Mickiewicz oraz 14 Polaków mu towarzyszących podpisali w Rzymie akt zawiązania Legionu Polskiego. Wieszcz przedstawił również “Skład zasad” – dokument zawierający program dla wolnej, demokratycznej Polski.

Mickiewicz to przede wszystkim polski wieszcz i jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Polonii we Francji. Na pewno mniej znany jest jako twórca polskich sił zbrojnych, a takimi był przecież wspomniany Legion. Oddział, przez który przewinęło się ok. pół tysiąca ludzi, walczył głównie we Włoszech. Został niestety rozbity w Grecji. Legion Mickiewicza zniknął z areny dziejów w lipcu 1849 r.

31 marca – dokładnie 131 lat temu dokonano oficjalnego otwarcia wieży Eiffla.

O tym, że wieża Eiffla to prawdziwy symbol Paryża i całej Francji, nikogo przekonywać nie trzeba. Tym bardziej warto pamiętać, kiedy po raz pierwszy oficjalnie pokazała się światu. Rok temu przygotowano szereg atrakcji z okazji 130 rocznicy wydarzenia >>>

Źródła informacji: dzieje.pl, polskieradio.pl, encyklopedia.pwn.pl, nowahistoria.interia.pl, wykaz marcowych rocznic w wikipedii