Luty 2020 – ważniejsze rocznice

Autoportret Norblina jako malarza, 1778 oraz Puck. Pomnik Józefa Hallera, fot. wikimedia (domena publiczna oraz Jan Jerszyński, na licencji CC BY-SA 2.5)

Po zestawieniu styczniowym przyszedł czas na drugi miesiąc roku. Przypominamy kilka rocznic, niekoniecznie tych bezwzględnie najważniejszych, które przeżywać będziemy właśnie w lutym 2020 r. Skupiamy się rzecz jasna na tych, które dotyczą Polaków i Francuzów. Zapraszamy do komentowania poniższych wydarzeń i zgłaszania swoich zestawień rocznicowych w kontekście lutego.

10 lutego – 100. rocznica tzw. zaślubin Polski z morzem

Po zakończeniu I wojny światowej Polska po wielu latach odzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego. Był to fakt na tyle istotny i godny uczczenia, iż w lutym 1920 r. postanowiono zorganizować wyjątkową uroczystość. Wyrazicielem idei symbolicznych zaślubin i zarazem świadkiem na tym ślubie był gen. Józef Haller (wspominany najczęściej w kontekście Błękitnej Armii), który w Pucku wrzucił do morza jeden z pierścieni otrzymanych uprzednio od Pomorzan. Ciekawostką jest, że uroczystości nieco się przedłużyły z powodu utknięcia pierścienia na tafli lodu. Wówczas do akcji wkroczył płk Skrzyński, który podjechał na koniu bliżej pierścienia i dzięki temu większa tafla lodu pękła; wtedy pierścień wylądował tam, gdzie planowano, czyli w wodach Bałtyku. Drugi z otrzymanych pierścieni gen. Haller nosił na palcu aż do śmierci. Przypomnijmy jeszcze, że gen. Haller jakiś czas po pierwszej uroczystości ponowił zaślubiny Polski z morzem; tym razem z pokładu kutra we Władysławowie.

10 lutego – 265. rocznica śmierci Charlesa Louisa de Secondat, barona de La Brède et de Montesquieu, czyli po prostu Monteskiusza

Nie da się ukryć, że spuścizna naukowa wybitnego francuskiego myśliciela Monteskiusza oddziałuje niezwykle mocno na nas wszystkich po dziś dzień. Dr Joanna Żurowska z Instytutu Romanistyki UW, cytowana na stronie polskieradio.pl, zauważyła, że “cały nasz świat jest ułożony według Monteskiusza”. Najbardziej znaną zasadą przeforsowaną przez Monteskiusza jest słynny trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Myśliciel postulował też ustrój oparty na konstytucji, ochronną funkcję prawa, a także sprawiedliwość i stosowność kar w stosunku do ciężaru przewinień. W 2018 r. ukazała się książka Pawła Matyaszewskiego pt. “Monteskiusz w Polsce. Wczoraj i dziś” poświęconą związkom filozofii Francuza z Polską i polskim ustrojem.

11 lutego – 370. rocznica śmierci René Descartesa, czyli Kartezjusza

Kartezjusz to bezsprzecznie jeden z największych myślicieli i uczonych XVII w.; wielu nazywa go ojcem filozofii nowożytnej. Długo można by mówić i pisać o jego dokonaniach i bogactwie uprawianej przez niego filozofii. Pod koniec życia został nauczycielem szwedzkiej królowej Krystyny. Surowy, północny klimat nie służył mu jednak, co prawdopodobnie przyspieszyło jego śmierć. Szczątki filozofa po latach sprowadzono ze Sztokholmu do Francji, gdzie spoczęły w opactwie Saint-Germain-des-Prés. Ciekawostką jest, że przez pewien czas funkcję opata tej wspólnoty pełnił Jan II Kazimierz, były król Polski, gdzie po dziś dzień znajduje się jego serce. W Polsce istnieją opracowania poświęcone Kartezjuszowi i związkom jego filozofii z Polską, np. “Filozofia Kartezjusza w polskiej literaturze filozoficznej XX-ego wieku” autorstwa Edmunda Morawca.

21 lutego – 104. rocznica rozpoczęcia bitwy pod Verdun, uznawanej za jedną z najkrwawszych i wyniszczających bitew w historii

Dane mówią same za siebie: blisko 700 tys. ofiar śmiertelnych zmagań pod Verdun. W walkach brali również udział także Polacy. W lutym 1921 r. do Verdun przybył marszałek Józef Piłsudski i odznaczył miasto krzyżem Virtuti Militari.

23 lutego – 190. rocznica śmierci Jana Piotra Norblina

J. P. Norblin to artysta, malarz, grafik i rysownik, przez wiele lat pracujący w Polsce, głównie w okresie rządów ostatniego króla Polski – Stanisława Augusta Poniatowskiego. Pochodził z francuskiej rodziny mieszczańskiej. Od 1772 r. służył Czartoryskim, a od 1774 do 1804 r. był jednym z najważniejszych malarzy króla Stanisława. Współcześnie uznaje się go za ojca polskiego malarstwa rodzajowego.

Rocznica specjalna

19 lutego – 547. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika

W tym roku to wydarzenie nabrało jeszcze bardziej wyjątkowego charakteru. Jak donoszą media (m.in. serwis msn.com) od 2020 r. 19 lutego będzie obchodzony jako Dzień Nauki Polskiej na cześć tak wielu wybitnych naukowców Polaków.

Inne przykładowe daty, o których również warto pamiętać: 8 lutego 1296 r. – zabójstwo dokonane na królu Polski Przemyśle II, 10 lutego 1940 r. – pierwsza deportacja Polaków na Syberię, 14 lutego 1942 r. – powstanie Armii Krajowej

 Źródła informacji oraz wykazy rocznic: kalendarium rocznic i wydarzeń 2020, kalendarium świąt i rocznic 2020, historia.trojmiasto.pl, polskieradio.pl, edukator.pl, lazienki-krolewskie.pl, ciekawostkihistoryczne.pl, msn.com