Geniusz z Sieradza

Z. Różański, portret Antoniego Cierplikowskiego, Nowy Jork, 1938 / NAC

Julian Tuwim pisał : « Osiadłbym jesienią w Kutnie lub w Sieradzu… » wyrażając w ten sposób swoją tęsknotę za głęboką prowincją. Któż mógł przypuszczać, że w tym niewielkim miasteczku jakim był Sieradz, przyjdzie na świat w końcu XIXego wieku artysta, rzeźbiarz głów, przyszły fryzjer światowej sławy, Antoine. Nazywał się Antoni Cierplikowski (1894-1976), urodził się w rodzine ubogiego szewca i krawcowej, i był samoukiem. Pewnego dnia, matka przepowiada mu : « Mój syn będzie artystą. »

Los uśmiecha się do niego gdy w Łodzi ma uczesać panią Ginsberg, wysłany przez swojego wuja, który był tak pijany, że nie mógł zająć się klientką. Ta, oniemiała na widok nowej fryzury, wykrzyknęła : « Chłopcze, musisz absolutnie wyjechać do Paryża ! Tam jest twoje miejsce ! » Nie pomyliła się.

Z pięcioma frankami w kieszeni, Antoni przybywa do pracowni peruk w Paryżu, dość ponurej piwnicy. I tutaj, szczęście mu dopisuje. Wysyłają go aby uczesał panienki, które chcą być zachwycające na Święto Katarzyny. Mówiono się, że jedna z pań zapomniała swojego kapelusza udając się na ważne przyjęcie. Antoine improwizuje na jej głowie kompozycję godną owego kapelusza. Ale przełom decydujący nadchodzi gdy spotyka sławną aktorkę filmową, Ewę Lavallière. Ta ma zagrać rolę kobiety znacznie od niej młodszą. Antoine waha się. Co zrobić ? Nagle do salonu wchdzi dziewczynka przynosząc listy. Eureka ! W jednej chwili, decyduje się, bierze ją za model i obcina włosy aktorce. Moment jest historyczny ! Pojawia się w ten sposób modna fryzura « à la garçonne », « na chłopczycę », a wraz z nią wyzwolona kobieta. Sensacja ! Odtąd wszystkie zabiegają o Antoina. Sławy cisną się wręcz pod jego grzebień i nożyce : Pola Negri, Greta Garbo, Brigitte Bardot, Marlène Dietrich, Edith Piaff… Rozgłos dociera nawet do koronowanych głów. Antoine, zwany « Antosiem z Rosji », otwiera salon w Paryżu. Przed koronacja Grzegorza V nadzoruje czterystu fryzjerów. Wymyśla słynną fryzurę « coupe de vent », « powiew wiatru », zainspirowany modernizmem lat trzydziestych. Jego kreacje znajdują się na okładce magazynu « Vogue ». Rozwija swoją dzialalność : kosmetyki, teatr, rewie, kapelusze i kostiumy. Josephine Baker podbija Paryż swoją egzotyczną kobiecością, uczesana w « pierścienie » jego pomysłu. Kobiety zza oceanu domagają się też Antoina, chcą być dzięki niemu modne, nowoczesne. Cały Hollywood szaleje za nim. Wszyscy domagają się Antoina !

Ale Antoine nie poprzestaje na głowach kobiet. Jego wizja jest znacznie szersza. Rozwija swój gust estetyczny jako kolekcjoner sztuki, amator Modiglianiego i Picassa. Ma już salony na całym świecie : Cannes, Marsylia, Londyn, Tokyo, Nowy Jork, razem 110 salonów, a tylko dwa w…Warszawie. Na pięćdziesięciolecie jego pracy, Teatr Champs-Elysées wydaje galę. Antoni jest zachwycony. Mimo wszystko czegoś mu brak. Gdzie tak naprawdę może być szczęśliwy ? No zgadnijcie… Ależ tak, w Sieradzu ! Wraca tam w 1962 roku i zamieszkuje w skromnym domu przy ulicy Wierzbowej. Tam niczego mu nie brakuje. Ma przyjaciela-sąsiada, proboszcza, psa, hamak w ogrodzie. W wolnym czasie zajmuje się ożywieniem tutejszej działalności kulturalnej, zakłada centrum sztuki i towarzystwo przyjaciół Sieradza. Oto zadziwiająca kariera geniusza z Sieradza… Pozostaje on niewątpliwie królem fryzjerów i fryzjerem królów, twórcą nowoczesnej kobiety, a przede wszystkim kimś utalentowanym kto ośmielił się innowacji.