Dziś 3 września – ważna data dla Polonii francuskiej

Christian Dorn, pixabay.com

W historii Polski i Francji znajdziemy szereg dat, które są ważne w kontekście relacji między tymi narodami. Jedną z bardziej szczególnych jest 3 września. Dokładnie 102 lata temu oficjalnie rozpoczął się okres międzywojennej ekonomicznej emigracji Polaków do Francji. Wszystko za sprawą porozumienia, które podpisano 3 września 1919 r. Odtąd Polacy mieli przybywać na ziemię francuską, która dotkliwie odczuwała brak rąk do pracy, co było skutkiem I wojny światowej.

Po ustaniu działań wojennych sytuacja demograficzna między Wisłą i Odrą prezentowała się mimo wszystko dość obiecująco, ze względu na znaczący wzrost liczby urodzeń. Tymczasem Francuzi pilnie potrzebowali ludzi do pracy. Polacy mieli ją zapewnić, choć początkowo nad Sekwaną próbowano wykorzystać do tych celów niemieckich jeńców wojennych. Musieli oni jednak być zwolnieni ze względu na nakaz Traktatu Wersalskiego. W 1924 r. powstała SGI Société générale d’immigration. Jej powołanie do życia było efektem połączenia organizacji specjalizujących się w naborze kandydatów do pracy we Francji.

Oto fragment wstępu do konwencji polsko-francuskiej o przedmiocie emigracji i imigracji: “Naczelnik Państwa Polskiego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydent Rzeczypospolitej Francuskiej, dążąc do unormowania sposobem najbardziej przyjaznym stosunków wychodźczych i pragnąc zapewnić obywatelom obu państw wzajemność korzystania z dobrodziejstw ochrony pracy i obowiązującego ustawodawstwa o odszkodowaniach za nieszczęśliwe wypadki przy pracy, postanowili zawrzeć w tym celu konwencję”.

Tekst dokumentu można znaleźć tutaj >>>

Dla bardzo wielu Polaków, którzy wyjeżdżali do Francji, ważnym punktem na trasie była miejscowość Toul położona w Lotaryngii.

Jeśli chodzi o polskich emigrantów zarobkowych we Francji okresu międzywojennego, największe ich skupiska znajdowały się w Nord-Pas-de-Calais, Pikardii, Lotaryngii i w środkowej Francji. Wedle danych z roku 1931 we Francji przebywało już ok. pół miliona Polaków, których liczebnie przewyższali jedynie Włosi, pomijając oczywiście Francuzów.

Najliczniej Polacy byli reprezentowani w kopalniach węgla i rud żelaza. Hutnictwo i rolnictwo były dla Polaków wiodącymi branżami.

Na szczególną uwagę zasługuje zaangażowanie Polaków we Francji w tworzenie organizacji oświatowych i kulturalnych, a także kościelnych. Z drugiej strony można było spotkać głosy, że tego typu aktywność blokuje proces integracji Polaków z kulturą francuską. Wspomnijmy przy okazji, że jednym z najważniejszych pism polonijnych tamtego okresu był „Narodowiec”, ukazujący się w Lille.

Kim byli tzw. “Westfalczycy”? Dlaczego Saint Paul w Paryżu dawniej nazywano „Pletzl”, czyli „mały palec” i jaki to ma związek z Polską? Co podpisano 14 października 1920 r. i jakie to miało konsekwencje dla Polaków przebywających we Francji? Czytaj więcej >>>

czytaj też:

Zmarła Eugenia Wiśniewski – przedstawicielka Polonii z północy Francji >>> 

Sto lat Polonii na Północy Francji >>>