PolskiFR na wakacjach 2 #1 | Na herbatce u Sienkiewicza w Saint-Maur-des-Fossés

Willa Brunona Abakanowicza, w której pod koniec XIX w. mieszkał Sienkiewicz, fot. dzięki uprzejmości Pani Bożeny Bertaud, reprezentującej stowarzyszenie Union Franco-Polonaise St Maur, wikimedia (domena publiczna)

W trakcie zeszłorocznych wakacji odbyliśmy 7 podróży do wszystkich regionów Francji, natomiast w tym roku serdecznie zapraszamy na wspólne wyprawy, w ramach których odwiedzimy szczególne miejsca. Na czym będzie polegać ich wyjątkowość? W każdym kolejnym odcinku wszystko się okaże. A teraz zarzucamy plecak i na początek ruszamy na herbatkę do Henryka Sienkiewicza. W tym celu przyda się oczywiście trochę wyobraźni 😉

Musimy dostać się do Saint-Maur-des-Fossés. Już samo zerknięcie do popularnej Wikipedii pomaga nam ustalić, że to miejscowość położona w regionie Île-de-France, w departamencie Dolina Marny. Co więcej, współcześnie leży ona w południowo-wschodniej części aglomeracji paryskiej. Przy okazji zachęcamy do zapoznania się z pierwszym odcinkiem zeszłorocznej serii PolskiFR na wakacjach, gdzie można znaleźć przykładowe atrakcje Paryża, Île-de-France i Regionu Centralnego-Doliny Loary.

PolskiFR na wakacjach #1 | Atrakcje Paryża, Île-de-France i Regionu Centralnego-Doliny Loary >>>

A teraz wróćmy do naszego Saint-Maur-des-Fossés. Jako ciekawostkę możemy podać, że tutaj urodzili się m.in. Vanessa Chantal Paradis – piosenkarka, modelka i aktorka oraz Manu Katché – muzyk. Miejscowość nas interesująca leży w okręgu Créteil.

Przypuśćmy, że naszą podróż rozpoczynamy przy budynku kościoła należącego do najstarszej i największej polskiej parafii w Paryżu na Concorde. Wsiadamy do metra linia 8 i jedziemy do stacji Créteil – L’Échat. Tam wysiadamy i przed nami ok. 3,5 km drogi, o czym informuje nas Google Maps. Taki spacerek. Oczywiście możemy wybrać inne sposoby dotarcia do Saint-Maur-des-Fossés, ale załóżmy, że wybieramy właśnie taki.

W czasie, kiedy maszerujemy sobie wesoło zdradźmy, że konkretnie naszym celem jest miejsce, w którym przez długi czas przebywał Henryk Sienkiewicz. Chodzi o willę niejakiego Brunona Abdank-Abakanowicza, wielkiego przyjaciela Sienkiewicza. Ciekawe, że ród Abakanowiczów herbu Abdank miał tatarskie pochodzenie, ale ich cechą charakterystyczną było znaczące przywiązanie do Rzeczypospolitej. Sam Sienkiewicz też podobno miał domieszkę tatarskiej krwi, ale my nie o tym dzisiaj. Bruno Abakanowicz urodził się w 1852 r. w Wiłkomierzu. Był uznanym konstruktorem i mechanikiem. W 1881 r. roku wyemigrował do Francji. Tam opatentował kilka wynalazków z dziedziny elektrotechniki. Dostał też Legię Honorową.

Bruno Abakanowicz zgromadził pokaźny majątek, który umożliwił mu m.in. zakup wilii właśnie pod Paryżem, a także w Champigny i wybudowanie rezydencji na urokliwej wysepce w Bretanii (atrakcje Bretanii i Normandii >>>).

Trzeba odnotować, że Abakanowicz był mecenasem artystów, m.in. Aleksandra Gierymskiego. Wspierał też literatów. Wśród nich szczególne miejsce zajmował Henryk Sienkiewicz, z którym się przyjaźnili. To właśnie przejawem tej przyjaźni były odwiedziny autora m.in. “Quo vadis” w willi Abakanowicza w Saint-Maur-des-Fossés. Znawcy twórczości Sienkiewicza przypominają, że Tatar Selim, bohater tzw. małej Trylogii, wzorowany był na postaci Brunona Abakanowicza. Gdy Abakanowicz zmarł w 1900 r. Sienkiewicz został prawnym opiekunem jego córki Zofii, która z kolei w 1943 r. zginęła w niemieckim obozie zagłady w Auschwitz-Birkenau.

Dzięki Abakanowiczowi Sienkiewicz poznał wiele wybitnych osobistości, m.in. malarza Louisa Picardeta oraz kompozytora Julesa Masseneta.

Warto odnotować, że w willi Abakanowicza powstawały najsłynniejsze dzieła Sienkiewicza, ale o tym za chwilę.

A zatem idziemy w kierunku Saint-Maur-des-Fossés. Po drodze mijamy pole do tradycyjnej gry francuskiej – tzw. petanki (petankowa trylogia >>>). Niektóre zdjęcia pochodzą z listopada 2019 r., ale Saint-Maur-des-Fossés warto odwiedzić o każdej porze roku.

Teraz czeka nas przeprawa przez most.

Idziemy dalej. Przepiękne widoki… Bez trudu można sobie wyobrazić, jak mistrz Henryk spaceruje wzdłuż Marny i rozmyśla nad fabułą pisanych przez siebie powieści, które tworzył w czasie pobytu w willi Abakanowicza w latach 1894-1900 przy 86/88, quai du Parc. To tutaj wyszło spod sienkiewiczowskiego pióra wiele rozdziałów “Rodziny Połanieckich”, to tu postawił ostatnią kropkę po napisaniu “Krzyżaków” (1900) i wreszcie to tutaj powstawało i prawdopodobnie zostało ostatecznie zredagowane bodaj największe jego dzieło, które przyniosło mu rozgłos już nie tylko w Polsce, ale i na świecie – “Quo vadis” – i które w decydującym stopniu wpłynęło na przyznanie Henrykowi Nagrody Nobla, formalnie za całokształt twórczości, w praktyce za szczególny wydźwięk właśnie “Quo vadis”.

Wreszcie docieramy na miejsce.

Oto budynki, które znajdujemy dziś pod numerem, gdzie przebywał niegdyś Sienkiewicz. Od jego czasów teren był dzielony na działki.

A oto jak wyglądała willa Abakanowicza, w której mieszkał polski noblista. Było tam m.in. laboratorium, które spłonęło.

3 grudnia 2005 r. odsłonięto w Saint-Maur-des-Fossés tablicę pamiątkową ufundowaną przez mera tejże miejscowości.

W uroczystości wzięli udział m.in. ówczesny mer miejsca Jean-Louis Beaumont, rektor PMK ks. inf. Stanisław Jeż, ambasador Polski we Francji Jan Tombiński oraz gość specjalny – wnuczka Sienkiewicza Maria.

Oto tekst, jaki zamieszczono na odsłoniętej tablicy (po francusku):

"Wszędzie tam, gdzie człowiek wykonuje swoją pracę, daje coś ze swego serca".
Henryk Sienkiewicz (1846-1916)
polski pisarz, przyjaciel Francji i obywatel Saint-Maur z wyboru (1894-1900).
Literacka Nagroda Nobla w 1905 r. za "Quo Vadis" napisane w Saint-Maur-des-Fossés przy 86/88 quai du Parc.

Oczyma wyobraźni wstąpmy jeszcze na herbatkę do mistrza Henryka, a jeśli bardzo się postaramy, to może jeszcze posłuchamy niezwykłych opowieści Winicjusza i Ligii, pogwarzymy z Marynią i Stanisławem Połanieckimi i obejrzymy pokaz siły Zbyszka z Bogdańca.

A teraz już czas wracać. Zabieramy z sobą miłe wspomnienia z Saint-Maur-des-Fossés z zamiarem, że będziemy jeszcze zgłębiać polskie rysy tego urokliwego zakątka Francji.

Czytaj też:

Pamiętasz nowelę “Janko Muzykant”? Powstała w Paryżu >>>

“Śladami Sienkiewicza” w Paryżu >>>

Ulubiony pisarz polskiego papieża – Henryk Sienkiewicz >>>

O Sienkiewiczu w Bibliotece Polskiej – relacja >>>

Bestseller Sienkiewicza dostępny w internecie po francusku >>>

Źródła informacji: “Głos Katolicki” (nr 45/2005 i 43/2007), gazetaparyska.fr (nr 8, listopad-grudzień 2008), polskatimes.pl