Ewa K. Czaczkowska: Jan Paweł II i jego nauczanie do Polonii

Portret Jana Pawła II mal. Zbigniew Kotyłło Lublin, fot. by Kotyłło art.mal, - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jan_Pawe%C5%82_II_Koty%C5%82%C5%82o.jpg, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=95457414

Odpowiedzialne włączanie się w życie społeczne kraju osiedlenia przy równoczesnym zachowaniu własnej tożsamości i duchowej więzi z ojczyzną to według Jana Pawła II warunek twórczej integracji – pisze dr Ewa K. Czaczkowska, historyk i publicystka specjalizująca się m.in. w nauczaniu Jana Pawła II. 8 kwietnia br. przypada 17. rocznica pogrzebu polskiego Papieża. Wówczas podobnie jak dziś był to piątek.

Jan Paweł II czuł się częścią wielomilionowej wspólnoty narodu polskiego rozsianej po całym świecie. I choć powody jego „emigracji” były wyjątkowe, jak nikt inny rozumiał Polonię i Polaków za wschodnią granicą kraju. Czuł z nimi tak, jak z ojczyzną, silną duchową więź. „Nie muszę (…) ukrywać tego szczególnego związku, jaki mnie łączy i który głęboko odczuwam z Kościołem i narodem, z którego wyszedłem, ze wszystkimi moimi Rodakami, zarówno żyjącymi w Ojczyźnie, jak i poza nią” – wyznał z okazji otwarcia Domu Polskiego swego imienia w Rzymie przy via Cassia w 1981 r.

Z Polonią, z którą łączyły go, jak mówił, wspólna „Matka, Naród, Ojczyzna”, papież Wojtyła spotykał się zarówno w Rzymie, jak i w czasie licznych pielgrzymek po świecie. Takie spotkania odbył w 45 krajach spośród ponad 120, które odwiedził w czasie zagranicznych podróży – po raz pierwszy w styczniu 1979 roku w czasie pielgrzymki do Meksyku, ostatni raz podczas wizyty w Bułgarii w maju 2002 roku. Pontyfikat Jana Pawła II bez wątpienia ożywił świadomość narodową i religijną Polonii oraz integrację środowisk polonijnych na świecie.

Papieskie nauczanie kierowane do Polaków poza granicami kraju miało dwie warstwy: uniwersalną, wynikającą z pasterskiej posługi papieża jako głowy Kościoła powszechnego, oraz szczegółową, skierowaną do tej konkretnej grupy narodowej jako mniejszości zamieszkującej dany kraj.

Do najważniejszych zagadnień poruszanych przez Jana Pawła II w przemówieniach do Polonii, na co zwracał uwagę znawca tematu ks. prof. Roman Dzwonkowski, należy sprawa integracji. Papież wskazywał, że właściwie pojęta integracja polega na odpowiedzialnym wejściu emigrantów w życie społeczne kraju osiedlenia przy równoczesnym zachowaniu więzi z ojczyzną – z jej duchowością, historią, kulturą, religią i z całym dziedzictwem opartym na chrześcijaństwie i jego kodeksie etyczno-moralnym. A zatem nie izolacja od społeczeństwa kraju osiedlenia, zamknięcie w narodowym getcie, jak również nie asymilacja, która „prowadzi do zniszczenia albo wymazania z pamięci własnej tożsamości kulturowej”.

Papież uczył, że nie można odcinać się od korzeni, z których się wyrasta, gdyż są one dla człowieka kluczem do zrozumienia samych siebie. „Są zaś kluczem dlatego, gdyż wrosły w Chrystusa i jego Kościół”. Jan Paweł II przestrzegał Polaków na emigracji, z których wielu, albo ich przodkowie, opuściło ojczyznę z powodów ekonomicznych, że „każdy dobrobyt osiągnięty kosztem Boga przynosi stratę, przynosi śmierć”. Podkreślał, że tylko człowiek świadomy swej tożsamości, płynącej z wiary, z chrześcijańskiej kultury i zasad moralno-etycznych może zachowa

swą godność i szacunek dla samego siebie, a w konsekwencji stać się odpowiedzialnym i „pełnowartościowym członkiem społeczeństwa, w którym wypadło mu żyć”. Może więc w sposób twórczy wnieść swe duchowe, oparte na chrześcijaństwie dziedzictwo do społeczeństwa kraju osiedlenia, które, jak mówił, w ten sposób staje się dla emigrantów nową, drugą ojczyzną.

*

Ewa K. CZACZKOWSKA
Dziennikarka, historyk. Przez wiele lat pracowała w dzienniku „Rzeczpospolita”. Adiunkt w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW. Autorka książek m.in. „Kardynał Wyszyński. Biografia”, „Siostra Faustyna. Biografia Świętej”.

źródło: Ewa K. CZACZKOWSKA: Jan Paweł II i jego nauczanie do Polonii, dlapolonii.pl

czytaj też:

Dlaczego Jan Paweł II zmarł w pierwszą sobotę miesiąca? >>>

Francuski święty, który wywarł wielki wpływ na Jana Pawła II >>>

Jan Paweł II mógłby się nie urodzić >>>

Francja drugim krajem najczęściej odwiedzanym przez Jana Pawła II >>>