15 lat temu zmarł papież Polak; o 21:37 świece w oknach i modlitwa o ustanie pandemii

Grobowiec w Grotach Watykańskich (Pierwsze miejsce pochówku Jana Pawła II), fot. Pawel Rosiak, Poland - Praca własna, wikimedia (na licencji CC BY-SA 3.0)

2 kwietnia 2005 r. o godz. 21:37 zmarł polski papież, a dziś już święty Jan Paweł II. Kard. Stanisław Dziwisz, wieloletni osobisty sekretarz papieża z Wadowic, prosi o zapalenie świec w oknach domów o 21:37 w dniu 15. rocznicy śmierci Jana Pawła II. Były metropolita krakowski prosi w tym czasie szczególnie o modlitwę za wszystkich, którzy doświadczają różnorakich problemów w związku z koronawirusem oraz o ustanie pandemii. Przy okazji warto dodać, że Francja zaraz po Polsce była najczęściej odwiedzanym krajem przez polskiego papieża. Przypominamy najważniejsze momenty tych podróży, w tym spotkania z Polakami na francuskiej ziemi.

Kard. Dziwisz dostrzega współcześnie pewną analogię do tamtych wydarzeń z 2 kwietnia 2005 r. Przyznaje i pyta:

Wtedy poczuliśmy się osieroceni, ale potrafiliśmy wzajemnie się umacniać i szukać pocieszenia w Bogu, który jest Źródłem Życia. Czy potrafimy dziś – tak jak wtedy – trwać we wzajemnej miłości, we wspólnym nam wszystkim bólu i tęsknocie? Czy potrafimy szukać nadziei i czerpać siłę z prawdy, że wprawdzie nie możemy dziś fizycznie się spotkać, ale przecież nasza wspólnota jest realna i istnieje mimo zamkniętych drzwi naszych domów? – pyta najbliższy współpracownik św. Jana Pawła II.

Wieloletni sekretarz polskiego papieża zachęca, żeby 2 kwietnia br. o 21:37 odmówić akt zawierzenia Miłosierdziu Bożemu. Jego treść można znaleźć tutaj >>>.

Jan Paweł II a Francja

Polska była oczywiście państwem najczęściej odwiedzanym przez Jana Pawła II – papież Polak gościł w Polsce 9 razy (w tym dwukrotnie w 1991 r.). Jednak biorąc pod uwagę inne państwa, to we Francji polski papież zaliczył najwięcej wizyt – w sumie 8 (spośród nich jedna odbyła się na Reunion, francuski departament zamorski). Co ciekawe, ostatnia 104 zagraniczna podróż apostolska Jana Pawła II dokonała się we francuskim Lourdes.

Pierwszą zagraniczną podróż w czasie swojego pontyfikatu odbył Jan Paweł II na Dominikanę, do Meksyku i na Bahamy. Było to już na przełomie stycznia i lutego 1979 r. Potem nastąpiła pamiętna pielgrzymka do Polski w czerwcu 1979 r. Z kolei w trakcie swojej 6 wyprawy zagranicznej polski papież skierował kroki właśnie do Francji.

30 maja – 2 czerwca 1980

Na lotnisku Le Bourget (kilkanaście kilometrów na północ od Paryża; obecnie działające na potrzeby lotów prywatnych) w trakcie Mszy Jan Paweł II nazwał Francję pierwszą córą Kościoła. Stawiał bardzo poważne pytania dotyczące jej wierności tajemnicy chrztu świętego. Porównywał historię Francji i Polski.

Z punktu widzenia głowy Kościoła katolickiego nie była to łatwa podróż. Francja należała (i nadal należy) do krajów europejskich o najbogatszej tradycji chrześcijańskiej, jednakże na początku lat 80. XX w. była państwem laickim, gdzie wyraźne rysował się rozdział władzy kościelnej i świeckiej.

Jeśli Francuzi wyobrażali sobie papieża jako sztywnego duchownego, przemawiającego suchą łaciną z wyniosłego tronu, to musieli się poważnie zdziwić. Jan Paweł II tryskał humorem, potrafił nawiązać bezpośrednią relację z ludźmi w różnym wieku, biegle mówił po francusku. Potrafił porozumieć się z przedstawicielami świata kultury w siedzibie UNESCO, ale znakomicie dogadał się także z robotnikami na Saint-Denis i młodzieżą na słynnym stadionie Parc des Princes, gdzie rozbrzmiewała nuta “Płynie Wisła płynie, po polskiej krainie”. Generalnie rzecz ujmując wizyta w UNESCO i dialog ekumeniczny z różnymi środowiskami były głównym celem tej papieskiej pielgrzymki do Francji.

Innymi ważnymi punktami pierwszej wyprawy Jana Pawła II do Francji były też Msza w katedrze Notre-Dame (w filar wbudowano tablicę, która upamiętnia to wydarzenie), odwiedziny w sanktuarium św. Teresy w Lisieux, wizyta na Rue du Bac, w miejscu objawienia Cudownego Medalika, nocna podróż do bazyliki Sacre Coeur w Paryżu. Warto dodać, że na Issy-les-Moulineaux, gdzie znajduje się seminarium polskie, spotkał się papież z Jacobem Kaplanem – Wielkim Rabinem Paryża.

Pamiętać też trzeba o spotkaniu Jana Pawła II z Polakami, w trakcie którego odwoływał się on m.in. do trudnych momentów przeżywanych przez paryską i francuską Polonię w czasach zaborów kiedy ważyły się losy “być albo nie być” Polski na arenie europejskiej.

14-15 sierpnia 1983

Nieco ponad trzy lata później Jan Paweł II ponownie przybył do Francji w ramach swojej 19 podróży zagranicznej. Tym razem była to prywatna pielgrzymka do sanktuarium w Lourdes z okazji Roku Jubileuszowego 1950-lecia Odkupienia, 125 rocznicy objawień Maryjnych u stóp Pirenejów oraz 50 rocznicy kanonizacji Bernadetty Soubirous.

Najważniejszymi punktami pielgrzymki były Różaniec i Msza św. w Grocie Objawień, procesja światła, spotkanie z księżmi i zakonnicami w bazylice Różańcowej, spotkanie z młodzieżą w bazylice Piusa X oraz spotkanie z chorymi w Grocie Objawień. To właśnie w Lourdes, podobnie jak w innych szczególnych miejscach kultu Maryjnego, papież zawierzył Kościół i Francję Matce Chrystusa.

Warto dodać, że Jan Paweł II miał pojawić się w Lourdes już w 1981 r. w ramach Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, ale plany pokrzyżował zamach na jego życie.

4-7 października 1986

Była to 31 podróż poza granice Włoch Jana Pawła II. Jej motyw przewodni stanowiła 200 rocznica urodzin wielkiego francuskiego świętego – Jana Marii Vianneya. Papież beatyfikował także o. Antoine’a Chevriera, założyciela ruchu księży robotników. Polski papież odwiedził też słynne Taizé. W trakcie tej wizyty na francuskiej ziemi polski papież odwiedził także Lyon, Paray-le-Monial, Dardilly, Ars i Annecy. Pielgrzymował szlakiem wielkich świętych francuskich – prócz proboszcza z Ars, także św. Marii Małgorzaty Alacoque, bł. Klaudiusza La Colombiere, św. Franciszka Salezego i św. Joanny Franciszki de Chantal oraz związanego z Lyonem św. Ireneusza.

Uważa się, że najważniejszym punktem tej podróży papieża do Francji były rekolekcje dla biskupów, kapłanów, diakonów, kleryków oraz ich rodzin w Ars.

8-11 października 1988

Swoją 40 podróż zagraniczną odbył Jan Paweł II również do Francji. Tym razem podstawowym celem pielgrzymki było uczestnictwo w obchodach 2000 rocznicy założenia Strasburga. Papież odwiedził siedziby instytucji europejskich: Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Trybunału Praw Człowieka.

Oprócz Strasburga papież gościł również w Metzu, Nancy oraz Mont Sainte-Odile i Miluzie.

Poza wizytą w siedzibach władz europejskich papież odwiedził m.in. ośrodek Louisa Braille’a oraz spotkał się z marynarzami. Miał również okazję odbycia przejażdżki statkiem po Renie.

1-2 maja 1989

W ramach 41 podróży zagranicznej Jan Paweł II odwiedził m.in. francuski departament zamorski Reunion, leżący na Oceanie Indyjskim. To tam beatyfikował Jeana-Bernarda Rousseau, który zasłynął wieloma dziełami miłosierdzia na wyspie, m.in. doprowadził do zniesienia niewolnictwa.

19-23 września 1996

Była to już 74 wyprawa zagraniczna polskiego papieża. Jej celem nadrzędnym było uczestnictwo w obchodach 1500 rocznicy chrztu Francji oraz 1600-lecia śmierci św. Marcina, biskupa Tours. Papież odwiedził Tours, Saint-Laurent-sur-Sèvre, Sainte-Anne-d’Auray oraz Reims.

Podobnie jak w trakcie poprzednich pielgrzymek papież kładł nacisk na bogate dziedzictwo kulturowe i religijne, na którym Francuzi i Europejczycy powinni budować swoją przyszłość. Nie zabrakło też zawierzenia Maryi narodu francuskiego.

21-24 sierpnia 1997

Ta 79 wizyta zagraniczna Jana Pawła II była wyjątkowa, bo połączona z XII Światowym Dniem Młodzieży. Większość wydarzeń odbyła się w Paryżu, niemniej papież odwiedził też Châlo-Saint-Mars oraz Évry. Jednym z najważniejszych punktów obchodów Dnia Młodzieży było czuwanie z młodymi w Longchamp. Ponadto Jan Paweł II beatyfikował w katedrze Notre Dame Fryderyka Ozanama – współzałożyciela Konferencji św. Wincentego á Paulo. Jako ciekawostkę możemy podać, że polski papież modlił się też przy relikwiach św. Genowefy w kościele Saint-Etienne du Mont, gdzie znajdują się płyty nagrobne dwóch polskich studentów studiujących w Paryżu w XVI w.

W trakcie tego Dnia Młodzieży papież zwrócił się też do swoich młodych rodaków:

Pozdrawiam moich młodych rodaków, którzy przybyli wraz ze swymi duszpasterzami z Polski, a także z innych krajów świata. Sercem obejmuję każdego i każdą z was (...). W tych dniach szczególnie będę prosił Boga, aby mocą swego Ducha nieustannie budził w was pragnienie spotkania z Chrystusem; abyście mieli odwagę postawić Chrystusowi pytanie: «gdzie mieszkasz?»; żebyście usłyszeli Jego odpowiedź i nie wahali się iść za Nim tam, gdzie was poprowadzi.

14-15 sierpnia 2004

Prawdopodobnie ta ostatnia podróż zagraniczna papieża, którą odbył do sanktuarium w Lourdes, była jedną z najbardziej wymownych w trakcie jego pontyfikatu. Schorowany, z wielkimi problemami wypowiadający każde słowo – Jan Paweł II bardzo różnił się od pełnego energii i sił siebie samego z czasów pierwszej podróży do Francji.

Papież przybył do Lourdes z okazji 150 rocznicy ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Matki Bożej. Chciał również po raz kolejny złożyć hołd dziedzictwu kulturowo-religijnemu Francji. Odwiedził to szczególne miejsce naznaczone cierpieniem jako człowiek bardzo chory – chory wśród chorych.

W pamięci obserwatorów szczególnie zapadły słowa, jakie wypowiedział Jan Paweł II podczas procesji różańcowej:

Przy Grocie Massabielskiej ze wzruszeniem odczuwam, że dotarłem do kresu mojej pielgrzymki.

Jak widać papieskie podróże do Francji obfitowały w wiele wątków i niezwykle istotnych wydarzeń. Warto do nich wracać.

Informacje wykorzystane w tekście zaczerpnięto ze strony krajoznawcy.info.pl, a przede wszystkim portalu poświęconego wszystkim papieskim pielgrzymkom centrumjp2.pl (stamtąd też pochodzą cytaty), KAI