Porozumienia sierpniowe 1980 to fundament naszej niepodległości

fot. Mirosława Woroniecka

Stowarzyszenie Byłych Kombatantów Polskich i ich Rodzin we Francji – Koło Paryż 31 sierpnia 2022 r. uczciło 42. rocznicę podpisania porozumień gdańskich.

Obchody rozpoczęto Mszą św. w kościele polskim pw. Wniebowzięcia NMP na “Concorde”. Eucharystię celebrował ks. Infułat Stanisław Jeż, prezes SPK Koło Paryż, w asyście wicerektora PMK ks. dr. Krystiana Gawrona i ks. Proboszcza Pawła Witkowskiego. Modlono się polecając Miłosierdziu Bożemu naszą Ojczyznę, ludzi Solidarności, oraz poległych i zamordowanych podczas napaści niemieckiej na Polskę 1 września 1939 r.

W homilii ks. Infułat odwołując się do głoszenia Dobrej Nowiny przez Chrystusa, podkreślił że:

była ona podstawą przyjęcia Chrztu przez nasz Naród. Dekalog i Ewangelia w milionach serc nad Wartą, Wisłą, nad Odrą i Bugiem, Niemnem i Dnieprem motywowały do budowania lepszego świata...

... Narodziny Solidarności to dramatyczna walka o nową Polskę opartą na wartościach chrześcijańskich...

... Co z ideałów Solidarności pozostało? Wolność, Niepodległość, praworządność, demokracja, religia i patriotyzm. Spoiwem Solidarności nie była nienawiść ani walka klas. Spoiwem była Polska! Solidarność nie była tylko akcją, ona była programem bardzo wspaniałego domu Ojczystego, opartego na prawdzie, sprawiedliwości i godności człowieka – Dziecka Bożego!

Nabożeństwo zakończono odśpiewaniem pieśni “Rota”.

Następnie na Placu Inwalidów, przy płycie Solidarności kontynuowano uroczystości.

Odczytano zarys historyczny wydarzeń w Polsce w lipcu i sierpniu 1980 r., którego tekst umieszczamy poniżej.

Pani Elżbieta Koślarz odczytała poezje z lat 80., w tym wiersz Ernesta Bryla „Przyjdzie czas” i tzw. wiersze ulotne, pisane  spontanicznie. Pani Helena Skrzypek odczytała wiersz Marii Sygitowicz ze Stowarzyszenia Godność {Gdańsk} „….bo Polska to Miejsce Święte”.

Uroczystość uświetnił Chór Piast.

Panie Ewa Górska i Maria Myślicka złożyły wieniec w imieniu SPK.

Na zakończenie odśpiewano hymn Polski.

 

Jaką pamięć chcieliśmy utrwalić?  Po co się spotykamy?

Spotykamy się, aby utrwalać pamięć o tym unikalnym ruchu pokojowego buntu jakim była Solidarność. My spadkobiercy tego ruchu nie możemy dopuścić, aby dorobek Solidarności i wciąż prowadzona walka o godność każdego człowieka, o solidarność całego społeczeństwa, była zapomniana.

42 lata temu podpisano Porozumienia Sierpniowe właśnie 31 sierpnia w Gdańsku pomiędzy komisją rządową a komitetem strajkowym.

Porozumienia te i powstanie SOLIDARNOŚCI stało się początkiem przemian, które zaowocowały w 1989 r. obaleniem komunizmu.

Pierwsze strajki latem 1980 r. były reakcją na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ówczesną ekipę Edwarda Gierka.

Pierwsze strajki objęły Mielec, Poznań, Tarnobrzeg, Lublin i już pod koniec lipca strajkowało 80 tys. osób w 177 zakładach pracy.

Początkowo propaganda partyjna nazywała to: „nieuzasadnione przerwy w pracy”.

W połowie sierpnia 1980 r. rozpoczęły się strajki na Wybrzeżu, gdzie wciąż była żywa pamięć krwawo stłumionych protestów z 1970 r.

Strajk w Stoczni Gdańskiej zorganizowali działacze nielegalnych opozycyjnych Wolnych Związków Zawodowych założonych w 1978 r. przez Bogdana Borusewicza, Lecha Wałęsę, Andrzeja Gwiazdę, Annę Walentynowicz i Krzysztofa Wyszkowskiego.

Pierwsze żądania dotyczyły utworzenia  niezależnych samorządnych związków zawodowych, prawa do strajku, budowy pomnika ofiar grudnia 1970 r., transmisji niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenia cenzury. Wtedy niestety wyrażono zgodę na kierowniczą rolę PZPR w państwie, czyli partii komunistycznej podporządkowanej Rosji.

16 sierpnia strajk omal się nie zakończył, ponieważ dyrektor stoczni Klemens Gniech zgodził się na spełnienie części postulatów i przywrócenie do pracy Anny Walentynowicz. Wałęsa ogłosił koniec strajku, ale kilku członków sprzeciwiło się wzywając wszystkie zakłady w Polsce do strajku solidarnościowego. Rozpoczęły się masowe strajki w całym kraju i powstawały masowo MKS.

Następnie, MKS – Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, spisał i przedstawił  21 postulatów.

W tej sytuacji 22 sierpnia w Szczecinie delegacja rządowa rozpoczęła rozmowy z MKS, a dzień później rozpoczął się strajk generalny na Wybrzeżu.

31 sierpnia Lech Wałęsa i Mieczysław Jagielski podpisali porozumienia gdańskie.

MKS zadeklarował zakończenie strajku. Delegacja rządowa zgodziła się na utworzenie nowych niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970, transmisje mszy św. i ograniczenie cenzury.

Nadal strajkowały zakłady na Górnym Śląsku. 3 września podpisano 3 porozumienie w Jastrzębiu Zdroju i kopalnie wznowiły pracę.

10 listopada 1980 r. sąd zarejestrował NSZZ SOLIDARNOŚĆ – związek liczył 10 mln członków.

Niestety 13 grudnia 1981 r. gen. Jaruzelski wprowadził stan wojenny i do 1989 r. zablokowane zostały wszelkie inicjatywy i Solidarność została zdelegalizowana i przeszła do działalności podziemnej.

Zapewne nie byłoby zrywu Solidarności, gdyby nie wybór Karola Wojtyły na Papieża i Jego Pierwsza Pielgrzymka do Polski 2 czerwca 1979 r.

Ta właśnie pielgrzymka, mimo że kontrolowana przez ubecję, zapoczątkowała rozpad systemu komunistycznego, wywołała w kraju nieopisany entuzjazm i równie wielkie obawy władz komunistycznych. Papież nie tylko był głową Kościoła, ale też szefem państwa Watykan, czyli mógł mieć wpływ na politykę międzynarodową.

I to pozwoliło Polakom poczuć się bezpiecznej wobec komunistycznego systemu.

Na Placu Józefa Piłsudskiego padły prorocze słowa:

NIECH ZSTĄPI DUCH TWÓJ
NIECH ZSTĄPI DUCH TWÓJ I ODNOWI OBLICZE ZIEMI
TEJ ZIEMI!

Te dwa zdania tego wezwania stały się jednym z pierwszych haseł powstałej później Solidarności.

 

czytaj też:

Wspomnienia z Normandii, gdzie uczczono 78. rocznicę bitwy pod Falaise-Chambois >>>

Uroczystości z okazji 102. rocznicy zwycięstwa Oręża Polskiego nad armią bolszewicką >>>