Dziś święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Peter Paul Rubens, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, 1616 /Wikimedia Commons; Parafia pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Paryżu, fot. Guilhem Vellut / Wikimedia Commons

Święto Wniebowzięcia NMP przypomina nam ciągle o celu naszej chrześcijańskiej drogi. Maryja, wzięta z ciałem i duszą do nieba, pokazuje nam cel, do którego jest przeznaczony każdy z nas w swoim człowieczeństwie” – podkreślił w rozmowie z PAP prymas Polski abp Wojciech Polak.

“Maryja, wzięta z ciałem i duszą do nieba, ukazuje, że każdy z nas, odrodzony z wody i Ducha Świętego na życie wieczne w sakramencie chrztu świętego, jest w drodze do wieczności. Jesteśmy przeznaczeni do tego, żeby żyć z Bogiem na wieki. I dlatego święto Wniebowzięcia NMP pozwala nam patrzeć w górę i odpowiadać na to pytanie, które kiedyś – jak czytamy w Dziejach Apostolskich – postawili aniołowie uczniom po Wniebowstąpieniu Jezusa, dlaczego stoicie i patrzycie się w niebo?” – powiedział prymas.

Dodał, że wpatrujemy się w niebo, bo tam “jest Chrystus zmartwychwstały, jest tam Jego Matka Wniebowzięta i to jest cel naszej ziemskiej wędrówki, naszej ziemskiej pielgrzymki”. “I dlatego też jesteśmy ludźmi, którzy w abstrakcyjny sposób żyją, patrząc tylko w perspektywę nieba. Ale droga do nieba jest dla nas czymś konkretnym, gdy żyjemy w sposób dobry, mądry, roztropny, poprzez różne wybory, które podejmujemy tutaj na ziemi, poprzez nasze zaangażowanie, poprzez realizację przykazania miłości Boga i bliźniego” – wyjaśnił w rozmowie z PAP abp Polak.

Zaznaczył jednocześnie, że nasza pielgrzymka do domu Ojca powinna odbywać się “nie w bezczynności, nie w próżnym wpatrywaniu się w niebo, nie w marzeniach, ale w pełnym zaangażowaniu się, w postawie, która dla każdej i każdego z nas jest drogą do nieba”.

Uroczystość Wniebowzięcia NMP – jak podkreślił prymas – przypomina nam przede wszystkim, jaki jest sens i cel ludzkiego życia, do czego wszystkie nasze zabiegi, troski i zmagania zmierzają, a zmierzają one do Boga.

“Jesteśmy w drodze. Czcząc Maryję, doświadczamy, że niebo nie jest rzeczywistością w chmurach, ale że do nieba idzie się przez ziemię, tak jak Maryja, z pełnym zaangażowaniem w życie, które Bóg nam dał tutaj na ziemi – powiedział prymas.

Obchodzone 15 sierpnia święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to jedno z najstarszych świąt maryjnych w Kościele katolickim. W polskiej tradycji znane jest jako święto Matki Bożej Zielnej. Tego dnia katolicy są zobowiązani do uczestniczenia w Eucharystii.

Dogmat o Wniebowzięciu NMP konstytucją apostolską “Munificentissimus Deus” 1 listopada 1950 r. ogłosił papież Pius XII: “(…) powagą Pana naszego Jezusa Chrystusa, świętych Apostołów Piotra i Pawła i naszą, ogłaszamy, orzekamy i określamy jako dogmat objawiony przez Boga: że Niepokalana Matka Boga, Maryja zawsze Dziewica, po zakończeniu ziemskiego życia z duszą i ciałem została wzięta do chwały niebieskiej”.

Orzeczenie to wypowiedział Ojciec Święty uroczyście w bazylice św. Piotra w obecności prawie 1,6 tys. biskupów i tłumów wiernych.

Do ogłoszenia dogmatu miało dojść wcześniej, w czasie Soboru Watykańskiego I (1869-1870), ale jego obrady przerwano z powodu wybuchu wojny prusko-francuskiej w 1870 r.

Kult Maryi Wniebowziętej był w Kościele bardzo żywy i zdecydowanie wyróżniał się wśród innych. Wystawiono tysiące świątyń pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej. Powstało osiem zakonów pod tym wezwaniem.

Święto ku czci Maryi wziętej do nieba obchodzone było już w pierwszych wiekach pod nazwą Zaśnięcia Maryi, potem zastąpiono je Wniebowzięciem Najświętszej Maryi Panny. Około VI w. w Konstantynopolu obchody święta ustalono na 15 sierpnia. Kościoły wschodnie, zachowujące kalendarz starego stylu (juliański), obchodzą je 13 dni później, czyli 28 sierpnia.

W Jerozolimie obchody święta odbywały się w kościele w pobliżu Ogrodu Oliwnego, gdzie znajdował się grób, z którego – jak głoszono – Maryja została wzięta do nieba.

Wśród teologów nie było przez wieki zgodności, czy Maryja została wzięta do nieba za życia, czy po śmierci. Dlatego też często używano sformułowania “zaśnięcie”. W Kościele Wschodnim do dziś święto to jest nazywane Zaśnięciem albo Odpocznieniem, podczas gdy na Zachodzie mówi się o Przejściu albo Wniebowzięciu.

Pius XII, ogłaszając dogmat, nie rozstrzygnął sporu, używając sformułowania “po zakończeniu ziemskiego życia”. Dopiero Jan Paweł II w katechezie 25 czerwca 1997 r. postawił pytanie: “czy jest możliwe, aby Maryja z Nazaretu doświadczyła w swym ciele dramatu śmierci?”. I odpowiedział, że tak, bo choć śmierć według Biblii jest karą za grzech, a Maryja została zachowana od grzechu, to jednak “z chwilą gdy Chrystus umarł, byłoby trudno przyjąć coś przeciwnego w odniesieniu do Jego Matki”.

Według tradycji Zaśnięcie NMP mogło się dokonać ok. 45 r. na Górze Syjon, gdzie od IV w. istnieje bazylika (kilkakrotnie burzona i odbudowywana) utożsamiana z Wieczernikiem i miejscem zaśnięcia. Według innych źródeł św. Jan Apostoł miał zabrać Maryję ze sobą do Efezu i tam miała Ona zakończyć swe ziemskie życie.

W Kościele katolickim dni poprzedzające uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny są tradycyjnie okresem pielgrzymek do sanktuariów maryjnych, a u unitów i prawosławnych święto Zaśnięcia Maryi poprzedza 14-dniowy post.

W tradycji ludowej święto 15 sierpnia jest dziękczynieniem za zebrane plony. Tego dnia przynosi się do kościoła do poświęcenia bukiety złożone ze zbóż, warzyw, owoców, kwiatów i ziół. Wokół święta powstało w kulturze polskiej wiele zwyczajów związanych z poświęconymi w ten dzień wiankami uplecionymi ze świeżych ziół, które miały zabezpieczać przed wieloma chorobami.

Dzień Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, decyzją komunistycznych władz, przestał być dniem wolnym od pracy w 1955 r. W maju 1989 r. Sejm przywrócił dzień ustawowo wolny od pracy.

Największe uroczystości w dniu święta, z udziałem przedstawicieli parlamentu i episkopatu Polski i licznych pielgrzymów, odbywają się na Jasnej Górze w Częstochowie. Ich najważniejszym punktem będzie suma pontyfikalna, której przewodniczyć będzie i homilię wygłosi abp Jan Pawłowski z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej.

15 sierpnia jest także rocznicą Cudu nad Wisłą, czyli zwycięstwa Wojska Polskiego nad Sowietami w 1920 r. i ocalenia Europy od zalewu bolszewizmu. Czciciele Maryi w Polsce przypisują je szczególnemu wstawiennictwu Matki Bożej. W tym dniu w latach 1923-1947 i ponownie od 1992 r. Wojsko Polskie obchodzi swoje święto.