Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka pozyskało cenne francuskie solniczki

Podziemna kaplica św. Kingi w kopalni soli Wieliczka (2015), fot. Autorstwa LoMit - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40400303

Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka kupiło parę solniczek z Limoges we Francji do swojej kolekcji solniczek i naczyń przyprawowych. Jak podkreślili w środę przedstawiciele placówki, poszukiwania tego typu zabytkowych naczyń trwały dwa lata.

Klementyna Ochniak-Dudek z wielickiego muzeum przypomniała, że placówka ta od lat posiada i rozwija kolekcję naczyń przyprawowych, która zaliczana jest do najcenniejszych na świecie. „Dzięki temu nabytkowi nasza kolekcja solniczek stała się jeszcze bardziej różnorodna” – zaznaczyła.

Według zapowiedzi solniczki z Limoges będzie można zobaczyć w czasie prezentacji we wrześniu w Zamku Żupnym w Wieliczce.

Jak wyjaśniła przedstawicielka muzeum, nowe eksponaty są wyjątkowo cennym nabytkiem ze względu na technikę emalii malarskiej w jakiej zostały wykonane oraz miejsce powstania – Limoges we Francji, najważniejszym ośrodku europejskiej sztuki emalierskiej.

Parę solniczek wykonanych w Limoges – poinformowała Ochniak-Dudek – nabyto dzięki zagranicznej ofercie. Do niedawna znajdowały się one w kolekcji prywatnej w Niemczech i były eksponowane w Berlinie i w Essen. Przed 2015 roku stanowiły część zbioru George’a Bemberga (1915-2011), znanego kolekcjonera, urodzonego w Argentynie i wychowanego w Paryżu, którego świetna kolekcja jest nadal pokazywana we francuskiej Tuluzie.

Technikę emalii malarskiej wynaleziono we francuskim Limoges ok. połowy XV wieku. Wyroby tego ośrodka docierały też do Polski – w okresie staropolskim emalię malarską określano mianem „robota francuska”.

W XVI wieku najwyższy poziom osiągnęły emalie limuzyjskie o formach renesansowych i manierystycznych. Właśnie takie dwie solniczki wzbogaciły kolekcję muzealną w Wieliczce.

„Są wykonane z miedzi, mają taki sam sześcioboczny kształt, ale różnią się dekoracją. W górnej i dolnej części znajdują się niewielkie wgłębienia na sól. Na sześciu ściankach większego naczynia przedstawiono prace mitycznego Herkulesa. Górna i dolna powierzchnia dzieła zostały ozdobione portretami profilowymi i popiersiami, interpretowanymi jako wizerunki cesarzy rzymskich” – wyjaśniła przedstawicielka muzeum w Wieliczce.

Według specjalistów ikonografia określa to naczynie jako przedmiot książęcy. „Wynika to z faktu, że Herkules uważany był za uosobienie ideału cnót monarchicznych i był postrzegany w renesansie przez wielu książąt jako wzór do naśladowania. Tego rodzaju dzieła sztuki zostały pierwotnie stworzone dla dworskiego stołu pełniąc rolę użytkową i będąc oznaką bogactwa” – dodała Ochniak-Dudek.

Jednak w ciągu XVII wieku – zaznaczyła – naczynia takie zaczęto postrzegać jako przedmioty kolekcjonerskie z powodu misternie malowanej emalii i ten wysoki status utrzymują do dzisiaj w światowych kolekcjach. Renesansowe okazy znajdują się w Luwrze w Paryżu, Ermitażu w Petersburgu, Muzeum Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbemuseum) w Berlinie oraz Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie.

Kolekcja solniczek Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka jest zaliczana do najcenniejszych tego typu kolekcji na świecie. Liczy ponad 1000 obiektów pochodzących prawie ze wszystkich kontynentów. Najpiękniejsze i najcenniejsze prezentowane są na wystawie „Solniczki – małe arcydzieła sztuki” w Zamku Żupnym w Wieliczce.

Zgromadzone naczynia wykonane są z cennych materiałów i w znanych warsztatach złotniczych oraz wytwórniach porcelany na świecie. Najstarsza solniczka w wielickiej kolekcji w kształcie kielicha pochodzi z końca XV wieku.

W przeszłości solniczki świadczyły o statusie i zamożności właściciela, wyznaczały miejsce przy stole dla najważniejszej osoby na uczcie.

źródło: PAP