Zaktualizowana Baza organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą

fot. pixabay.com

Wypełniając zadania Pełnomocnika Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą, powierzone mi przez Prezesa Rady Ministrów, 10 maja 2022 r. podczas specjalnej konferencji w KPRM, wraz z Prezesem GUS, dr Dominikiem Rozkrutem, została zaprezentowana zaktualizowana wersja Bazy organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą prowadzonej od 2014 r. przez Główny Urząd Statystyczny.

Baza gromadzi najważniejsze informacje o organizacjach polonijnych oraz aktywności Polonii i Polaków poza granicami kraju . Zbiór powstał w oparciu o dane zbierane w ramach badania stałego „Polacy i Polonia na świecie”. Najnowsza wersja bazy obejmuje prawie 9 000 podmiotów zlokalizowanych w 115 krajach. Aktywnych stowarzyszeń, fundacji, federacji polskich i polonijnych na świecie jest 3 500, instytucji oświatowych prawie 1 000, a instytucji kultury/pamięci ok. 800. Najwięcej uwzględnionych w bazie podmiotów znajduje się na Ukrainie (1131) i w Stanach Zjednoczonych (1041).

Oprócz obecnie funkcjonujących organizacji i instytucji polskich i polonijnych, w zaprezentowanym zbiorze można znaleźć również informacje historyczne o dużym znaczeniu dla polskiego dziedzictwa kulturowego, a także dane na temat podmiotów takich jak biblioteki, archiwa, muzea, izby pamięci, cmentarze, kościoły, parafie czy miejsca pochówku. Najstarszym podmiotem uwzględnionym w bazie jest Parafia pw. św. Ignacego Loyoli w Kołomyi (UA) istniejąca od 1353 r.

Baza organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą GUS jest dostępna w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej na specjalnie w tym celu utworzonej stronie https://polonia.stat.gov.pl. Wiele instytucji w Polsce prowadzi rejestry na swoje potrzeby, niemniej Baza GUS, jako jedyna zbiera te informacje, porządkuje i udostępnia publicznie. Jest niewątpliwie najbardziej kompletnym repertorium polskich i polonijnych podmiotów poza granicami.

Wiedza o Bazie GUS nie jest szeroko rozpowszechniona ani wśród Polonii, ani wśród polskich instytucji i organizacji z Polonią współpracujących. Dlatego, Pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą podjął współpracę z Prezesem GUS, aby nie tylko popularyzować wiedzę na ten temat, ale także, wraz z innymi resortami, których dotyczą rekordy w Bazie, takimi jak Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Edukacji i Nauki, a także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wspomóc GUS w regularnej aktualizacji informacji zawartych w Bazie.