Z Łodzi do Paryża – Kobro i Strzemiński w Centrum Pompidou
Katarzyna Kobro, Kompozycja przestrzenna 4, 1929, © Ewa Sapka-Pawliczak & Muzeum Sztuki w Łodzi
Wydaje się, że od czasu polskiej prezydencji Unii Europejskiej w 2012 roku, w dziedzinie sztuk wizualnych nie było tak ważnego międzynarodowego wydarzenia z polskim akcentem w roli głównej. W słynnym paryskim Centrum Pompidou 24 października 2018 roku otworzy się, zorganizowana we współpracy z Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Instytutem Adama Mickiewicza, wystawa poświęcona polskim artystom awangardowym – Katarzynie Kobro (1898-1951) i Władysławowi Strzemińskiemu (1893-1952).
Kobro i Strzemiński byli inicjatorami powstania w 1930 r. Muzeum Sztuki w Łodzi; drugiej po powstałym w 1928 r. Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku, placówki muzealnej poświęconej sztuce współczesnej na świecie. Fundamentem łódzkiej instytucji była kolekcja grupy a.r. (tak zwana Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej, zgromadzona przez “grupę artystów rewolucyjnych”), bogata w dzieła najważniejszych współczesnych twórców awangardowych.
Realizacje artystyczne Strzemińskiego i Kobro nie ograniczały się do jednej dziedziny, w ich twórczości można znaleźć przykłady prac z zakresu malarstwa, rysunku, grafiki i rzeźby, ale także wzornictwa przemysłowego, architektury. Czynnie zajmowali się także teorią sztuki.
Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, ok. 1930-1931, fot. archiwum Muzeum Sztuki w Łodzi
Prace Kobro i Strzemińskiego po raz pierwszy zostały pokazane w Centrum Pompidou dzięki staraniom Ryszarda Stanisławskiego [wieloletniego dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi - przyp.red.]. Oboje artyści byli jedynymi z głównych bohaterów zorganizowanej pod jego kierownictwem w 1983 roku wystawy „Presence Polonaise”, która była największą dotychczas prezentacją polskiej kultury dwudziestowiecznej za granicą
– tłumaczy Jarosław Suchan, dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi, który wraz z kuratorką paryskiego muzeum, Karoliną Ziębinską-Lewandowską, przygotowuje ekspozycję.
Twórców wystawy intryguje, jak łódzka awangarda zostanie odebrana przez współczesnych odbiorców, można bowiem przypuszczać, że aktualna optyka będzie znacząco odbiegać od tej, towarzyszącej pierwszej retrospektywie polskich awangardzistów 35 lat temu.
Dyrektor Suchan wierzy w sukces łódzkich artystów:
Dla kogoś, kto sztuką nie zajmuje się profesjonalnie, a jedynie jest jej miłośnikiem, twórczość Kobro i Strzemińskiego nadal pozostaje nieznana. Mamy nadzieję, że przynajmniej w pewnej mierze zmieni to przygotowywana w Centre Pompidou wystawa, a także wystawy, które nasze muzeum zrealizowało ostatnio w innych prestiżowych muzeach na świecie – w madryckim Museo Reina Sofia i Moderna Museet w Malmö
Rok 2017 w Polsce był rokiem dedykowanym stuleciu awangardy. Mnóstwo, także międzynarodowych wydarzeń, promowało polskie osiągnięcia w tej dziedzinie. Żadne jednak nie odbyło się w tak prestiżowym miejscu. Wystawa ta jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego POLSKA 100 w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021.
Warto przypomnieć, że ostatni film Andrzeja Wajdy “Powidoki” (2016 r.) portretuje ostatnie lata życia Władysława Strzemińskiego. W rolę artysty wcielił się wówczas Bogusław Linda.
Wielka Szkoda, ze Jaroslaw Suchan zapomnial o bardzo waznej postaci Stanislawa Zadory, ktory byl pierwszym kuratorem polskiego pochodzenia pracujacym w Centrum Pompidou i bardzo wazna postacia przy organizacji wystawy Présences Polonaises. Skadinad Stanislaw Zadora byl wieczorem na wernisazu omawianej wystawy w Centrum Pompidou i nikt nie zaprosil go na gore. Przywitala sie z nim tylko byla wice-dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Centrum Pompidou, Isabelle Monod-Fontaine… ale to wielka dama z klasa…