Wspomnienia z Normandii, gdzie uczczono 78. rocznicę bitwy pod Falaise-Chambois

SPK FRANCJA i SPK KOŁO PARYŻ / 30.08.2022

Dowódca I Dywizji Pancernej Wojska Polskiego generał Stanisław Maczek podczas inspekcji (1944), fot. wikimedia (domena publiczna)

„ŻOŁNIERZ POLSKI WALCZY O WOLNOŚĆ
WSZYSTKICH NARODÓW, ALE UMIERA TYLKO DLA POLSKI”
Gen. Stanisław Maczek

Polska Dywizja Pancerna, pod dowództwem gen. Stanisława Maczka, odegrała czołową rolę w uzyskaniu zwycięstwa Aliantów w Normandii, zamykając w dniu 21 sierpnia 1944 roku lukę, jedyną pozostałą drogę wyjścia, na wschód od Argentan, dla już osłabionej armii niemieckich korpusów SS, biorąc do niewoli 5 tysięcy jeńców, w tym 1 generała i 140 oficerów. Punkt szczytowy bitwy przypada na noc 19/20 sierpnia. Wiele polskich jednostek, zamykających lukę, było atakowanych przez czołgi niemieckie ze wszystkich stron. Mimo że brakowało pocisków to jednak bez wytchnienia posuwano się naprzód, aby ostatecznie zwyciężyć 21 sierpnia 1944 roku.

Spośród bitew w Normandii żadna inna nie przedstawiała takiego obrazu piekła, zniszczenia i śmierci.

Jak wspomina płk Stanisław Koszutski; „Wszyscy wyglądali jak upiory. Czarni od kurzu. Zapadnięte policzki. Czerwone zaognione oczy. W kombinezonach poplamionych krwią własną i kolegów. Tak wyglądało to fasonowe wojsko, znane z szyku i elegancji na ulicach Edynburga, Glasgow i zamków szkockich jeszcze sześć tygodni temu. Ale im więcej zmęczenia, im więcej ognia, im więcej nieprzespanych nocy, im więcej ognia, im częstsze ataki Niemców – tym większa zaciętość i determinacja żołnierzy I Dywizji Pancernej”.

Jak co roku przedstawiciele władz polskich i francuskich, organizacje patriotyczne, kombatanckie, okoliczna ludność uczcili 78. rocznicę wyzwolenia Normandii.

W ciągu 2 dni delegacja Stowarzyszenia Byłych Kombatantów Polskich i ich Rodzin we Francji, z prezesem Damianem Półkotyckim pielgrzymowała po miejscach, gdzie ziemia nasiąknięta krwią Polskiego Żołnierza zobowiązuje nas do kultywowania pamięci tych tragicznych kart historii. Sztandar SPK prezentował Andrzej Dembiński.

Francję przy szpalerze licznych pocztów sztandarowych reprezentowali między innymi prefekt departamentu Orne – Sébastien Jallet, podprefekt Calvados – Jean-Philippe Vennin, przewodniczący Rady departamentu Orne – Christophe de Balorre, merowie poszczególnych miejscowości. Obecni byli przedstawiciele Ambasad Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kanady i Ukrainy.

Polskę reprezentował Ambasador RP we Francji Jan Emeryk Rościszewski, konsul Andrzej Szydło, wicekonsul Anna Majda, attaché wojskowy płk Marek Kurkowicz. Uroczystości zaszczycił swoją obecnością minister Urzędu ds. Kombatantów i Ofiar Represji Jan Józef Kasprzyk.

Licznie i pięknie reprezentowało się Wojsko Polskie i orkiestra wojskowa z Żagania.

Żołnierze polscy przybyli ze swoimi dowódcami. Był generał Jarosław Mika, Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych, generał Piotr Trytka z 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej, generał Grzegorz Barabieda z 10 Brygady Kawalerii Pancernej i w zastępstwie generała Dariusza Lewandowskiego, ppłk Marcin Samburski z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich.

CHAMBOIS 20.8.2022

Obchody rozpoczęła Msza Św. w kościele św. Marcina w Chambois, celebrowana przez biskupa Seez, Bruno Feillet w asyście proboszcza parafii ks. Edouarda Brard i animowana przez zespół muzyczny Normandii Independante de Messei. Następnie delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem upamiętniającym poległych.

Fot. Maria Dembińska

MONTORMEL 20.8.2022

Na wzgórzu Mont-Ormel odbyły się centralne uroczystości upamiętniające ostatnie walki Bitwy o Normandię, w których istotną role odegrali polscy żołnierze, I Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka.

Ambasador RP Jan Emeryk Rościszewski w swoim przemówieniu podkreślił historyczną więź Normandii z Polską i wyraził wdzięczność lokalnym władzom i ludności za kultywowanie pamięci polskich żołnierzy, którzy oddali życie z dala od Ojczyzny za wolność Francji.

Delegacje złożyły wieńce i oddano salwy honorowe.

Fot. Maria Dembińska

SOIGNOLLES 20.8.2022

O 17:00 mer Soignolles Patricia Fieffé rozpoczęła ceremonię dla uczczenia polskich żołnierzy, którzy wyzwolili miasteczko.

Wygłoszono okolicznościowe przemówienia i złożono kwiaty pod symboliczną płytą, nad którą górował krzyż.

Fot. Maria Dembińska

SAINT-SYLVAIN 20.8.2022

O 18:00 mer Saint-Sylvain, Régis Croteau przewodniczył ceremonii upamiętniającej polskich Żołnierzy Brygady Strzelców Podhalańskich, którzy przyczynili się do wyzwolenia miasteczka.

Oddano hołd poległym przy pamiątkowej płycie.

Fot. Maria Dembińska

URVILLE – LANGANNERIE 21.8.2022

Polski Cmentarz Wojenny w Langannerie z 696 mogiłami tych, co tu polegli.

Uroczystą Mszę Św. celebrował wicerektor Polskiej Misji Katolickiej we Francji ks. prałat dr Krystian Gawron. Następnie odbyły się okolicznościowe przemówienia, salwa honorowa, hymny Francji i Polski i złożenie wieńców.

Zgromadzonych powitali mer Urville – Patrick Morel i mer Langannerie – Sandrine Romagné i w swoich wystąpieniach przedstawili historię i bohaterstwo polskich żołnierzy oraz wdzięczność za ich ofiarę.

Minister Jan Józef Kasprzyk w swoim wystąpieniu podkreślił, że bitwa pod Falaise była najważniejszą bitwą kampanii normandzkiej, w której kluczową rolę odegrali Polacy z I Dywizji Pancernej gen. Maczka. Ponadto powiedział: do zwycięstwa dochodzi się drogą naznaczoną krzyżami. Inaczej się nie da. Ktoś musi się poświęcić, aby ktoś inny mógł się cieszyć pokojem.

Uroczystość była ponadto okazją identyfikacji bezimiennego grobu na tamtejszym cmentarzu. Dotyczy to Mieczysława Szymańskiego, strzelca szwadronu dowodzenia, który odzyskał tożsamość.

Fot. Maria Dembińska

POTIGNY 21.8.2022

11:30 – Ceremonia na placu przyjaźni polsko-francuskiej przy pomniku upamiętniającym żołnierzy polskich, którzy wyzwolili miasto. Mer miasta Gérard Kepa powitał zgromadzonych i nadmienił, że już przed wojną Potigny było zamieszkałe przez liczną grupę emigrantów z Polski i ich wyzwolenie przez ich Rodaków ma wymiar szczególny.

Uroczystości w dniu 21 sierpnia organizowało przy współudziale lokalnych władz, Stowarzyszenie Francuskie Pamięci I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka z przewodniczącym Jean-Pierre Ruault.

Fot. Maria Dembińska