Na wschodzie wojna bez końca 1918-1923 – wystawa w Muzeum Armii w Paryżu

I wojna światowa nie skończyła się 11 listopada 1918. Paryskie Muzeum Armii zwraca się ku wschodowi Europy, aby opowiedzieć alternatywną historię końca wielkiej wojny. Nie brakuje w tej opowieści Francuzów, tym niemniej przełamanie ich typowego egocentryzmu w opowiadaniu tej historii jest godne pochwały. Warto przejść się na tą wystawę, która otwarta pozostanie już tylko do końca tego tygodnia.

“Podczas gdy konflikty w Europie Zachodniej skończyły się, wojna na wschodzie trwała do 1923: naznaczona rewolucjami i wojnami domowymi” – oto założenia ideowe wystawy. Polacy, których jednym z doświadczej fundacyjnych II Rzeczpospolitej była wojna polsko-bolszewicka z osławionym Cudem nad Wisłą z 1920, mają świadomość przeciągających się niepokoi i działań wojennych. Jednak dla Francuzów, i ogólnie dla mieszkańców Zachodniej Europy takie spojrzenie na koniec I wojny światowej nie jest oczywiste. Prezentowana w Muzeum Armii wystawa doskonale pokazuje niuanse wychodzenia z tej wojny, które dla mieszkańców wschodnich i południowo-wschodnich części Europy często były bardzo dramatyczne.

Na pierwszą część wystawy prowadzi wąski korytarz określony hasłem: Upadek imperiów. Widz mija flagi czterech wielkich imperiów, które dały miejsce nowopowstającym państwom: Austro-Węgry, Cesarstwo Niemieckie, Rosja Carska i Imperium Ottomańskie. Mijając korytarz natrafiłem na starszego pana, który tłumaczył swojemu wnukowi kim są maszerujący żołnierze prezentowani na wyświetlanym filmie: “Oto są sowieci, oni wzniesli rewolucję aby zakończyć wojnę”. Miły Francuz ze swoim wnukiem wkraczając w dalszą część wystawy zapewne zrewiduje swój pogląd na pacyfizm bolszewików, bowiem nie zabraknie wątków wielkich zrodni sowieckich, ataku na II Rzeczpospolitą, wielkiego głodu na Ukrainie, aparatu terroru utworzonego przez Lenina.

Należy docenić wystawę od strony wizualnej. Autorzy ekspozycji stworzyli immersywną przestrzeń, która daje odczucie wchodzenia w meandry historii. Widzowi, w zrozumieniu zawiłości historii pomogą liczne didaskalia i prezentacje multimedialne. Szczególne wrażenie robi salon z wielkimi osobowościami powojennego ładu, które wyświetlają się niczym zjawy na półprzezroczystych szybach, budując aurę tajemniczej łączności z odległą przeszłością.

 

Wystawa dostępna w Muzeum Armii w Paryżu do 20 stycznia 2019. Szczegóły dotyczące cen biletów i godzin otwarcia można znaleźć na stronie muzeum.