Mija 80 lat od kulminacji tragedii na Wołyniu

Masowa mogiła ofiar UPA odkryta w Woli Ostrowieckiej, fot. Autorstwa Leon Popek - Prywatna kolekcja, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16630974

Dokładnie 80 lat temu, 11 lipca 1943 r. na Wołyniu, doszło do kulminacji tragicznych wydarzeń, które przeszły do historii jako rzeź wołyńska. W latach 1943-1945 z rąk ukraińskich nacjonalistów zginęło ok. 80-120 tys. Polaków. W dniach 7-9 lipca br. zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego arcybiskup większy Światosław Szewczuk i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki podpisali Orędzie pojednania, które jest ważnym krokiem do uzdrowienia relacji między dwoma narodami.

Sygnatariusze Orędzia podkreślili znaczenie tego dokumentu. „Wierzymy, że w tych trudnych dniach zapisujemy kolejne ważne karty w księdze pojednania tak, abyśmy potrafili ułożyć naszą wspólną przyszłość jak wolni z wolnymi i równi z równymi” – czytamy w Orędziu.

Przypomniano również zasługi św. Jana Pawła II w procesie odbudowy relacji polsko-ukraińskich. „Naszym patronem na drodze polsko-ukraińskiego pojednania jest św. Jan Paweł II. Powinniśmy pamiętać o jego osobistej inicjatywie i osobistym patronacie nad początkiem tego procesu” – napisano w dokumencie.

W swoim wystąpieniu podczas nabożeństwa w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie 7 lipca przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki podkreślił znaczenie prawdy w relacjach polsko-ukraińskich na drodze budowania jedności. „Tego jednak nie da się dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania zgodnie z życzeniem rodzin kresowych ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu ‘po imieniu, bez uciekania się do półprawd i eufemizmów’, typu ‘Tragedia Wołyńska’, ‘Zbrodnia Wołyńska’, ‘czystki etniczne’ czy ‘akcja antypolska’” – powiedział abp Gądecki.

Przed błogosławieństwem końcowym przemówienie wygłosił abp Światosław Szewczuk. Wyraził zadowolenie z faktu wspólnego podążania drogą pojednania już od kilkudziesięciu lat. – „Dużo deklaracji zostało podpisanych, dużo homilii wygłoszonych. Okazano dużo gestów wzajemnej życzliwości” – podkreślił arcybiskup większy kijowsko-halicki.

Sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Ukrainy bp Edward Kawa w rozmowie z Polskifr.fr przypomniał, że niedawno podpisane polsko-ukraińskie Orędzie pojednania jest ważnym krokiem. Jak zaznaczył, „dokonało się historyczne wydarzenie”, w którym „wyraźnie się podkreśla, że ta tragedia miała miejsce i domaga się sprawiedliwości, czyli wszyscy pomordowani powinni mieć swoje groby imienne; to wszystko powinno być w historii odpowiednio umiejscowione”.

Bp Edward Kawa zaznaczył, że znaczenie ma również fakt, iż niedawne uroczystości dokonały się także na płaszczyźnie państwowej. „Wiem, że takie wydarzenia nie od razu wyleczą wszystkie rany, ale myślę, że jest to bardzo duży krok, po którym mogą nastąpić kolejne, czyli ekshumacja miejsc zbrodni, upamiętnienie miejsc, gdzie te ofiary zostały zamordowane” – dodał. „Proces pojednania trwa” – podsumował biskup.

Obecna wojna na Ukrainie stawia relacje polsko-ukraińskie w nowym świetle, na co w rozmowie z Polskifr.fr zwrócił uwagę ordynariusz charkowsko-zaporoski bp Paweł Gonczaruk. „Ostatnio doświadczyliśmy tak wiele miłości braterskiej, miłości narodu polskiego. To będzie niesprawiedliwe, jeżeli z tego nie skorzystamy jako możliwości startu do nowych relacji. Jeżeli z tego nie skorzystamy, przez szemranie, niezadowolenie, będziemy stawiać podwaliny pod nienawiść, a ktoś trzeci z tego skorzysta” – powiedział bp Gonczaruk.

Duchowny przypomniał, że od wielu lat pojednanie polsko-ukraińskie przybiera coraz bardziej wyraźną formą. „To wybrzmiało wiele razy i my do tego się dołączamy. Teraz też to wypowiadamy. Nie ma z naszej strony uporu. Nie tylko się do tego przyznajemy, ale też przepraszamy” – zaznaczył ordynariusz Charkowa i Zaporoża. „To co się odbyło, najpierw potrzebuje rozpoznania. Potrzeba pracy historyków, naukowców. Chodzi o to, żeby była sprawiedliwość i żeby do tego nigdy nie doszło” – dodał.

Bp Gonczaruk zaznaczył, że koniecznie trzeba zrobić wszystko, aby nigdy nie doszło do podobnej tragedii. „Jesteśmy powołani do tego, aby budować cywilizację miłości, więc ja apeluję i zachęcam i wierzę, że dobro i miłość zwyciężą, a wszystko, co odbyło się, oddajemy Bożej sprawiedliwości i niech Bóg to osądzi, bo ci, którzy byli winowajcami i ofiarami nie żyją. To nie ma prawa się powtórzyć. Róbmy wszystko, żeby to się nie powtórzyło” – podsumował.

W dniach 7-9 lipca odbyły się uroczystości pojednania polsko-ukraińskiego w kontekście przypadającej 11 lipca 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. W piątek 7 lipca zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego arcybiskup większy Światosław Szewczuk i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki podpisali Orędzie pojednania podczas wspólnego nabożeństwa w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W sobotę i niedzielę odbył się dalszy ciąg uroczystości na Ukrainie.

11 lipca 1943 r. ukraińscy nacjonaliści zamordowali wielu Polaków w ok. 100 miejscowościach ówczesnego województwa wołyńskiego. Na pamiątkę tamtej Krwawej Niedzieli obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego głównie na Polakach, ale nie tylko. Z rąk ukraińskich nacjonalistów w latach 1943-1945 zginęło ok. 80-120 tys. Polaków.

Pełna treść Orędzia pojednania: https://episkopat.pl/oredzie-arcybiskupa-wiekszego-swiatoslawa-szewczuka-i-arcybiskupa-stanislawa-gadeckiego-w-80-rocznice-rzezi-wolynskiej/

 

czytaj też:

Polsko-ukraińskie Orędzie pojednania w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej >>>