Kongres KUL w Kanadzie o języku i kulturze polskiej

Wojciech Wciseł / 03.12.2024

fot. dr Wojciech Wciseł

Panele dyskusyjne, warsztaty i prelekcje poświęcone roli języka i kultury polskiej oraz wyzwaniom, jakie stoją przed Polonią w Kanadzie wypełniły program II Kongresu Języka i Kultury Polskiej w parafii Św. Maksymiliana Kolbego w Missisaudze (prowincja Ontario) w Kanadzie.

Otwierając wydarzenie rektor KUL, ks. prof. Mirosław Kalinowski, podkreślił rolę współpracy i wsparcia środowiska akademickiego KUL dla Polonii. Zadeklarował gotowość uniwersytetu do dalszej realizacji projektów rozwojowych i podtrzymujących język i kulturę polską wśród Rodaków w Kanadzie. „Dzisiejsze spotkanie to dowód na jedność i siłę wspólnoty. Niech Kongres będzie inspiracją do podejmowania działań opartych na naszych wartościach, tradycjach i ambicjach” – mówił do uczestników wydarzenia Ambasador RP w Kanadzie, Witold Dzielski.

Oficjalną inaugurację zwieńczył koncert muzyki organowej w wykonaniu dr hab. Jadwigi Kowalskiej (Instytut Nauk o Sztuce KUL), w którym zaprezentowano słuchaczom przekrój rodzimych kompozycji od XVI do XX wieku.

Wykłady eksperckie wygłosili wykładowcy z Instytutu Nauk o Sztuce i Instytutu Językoznawstwa KUL. W panelu wprowadzającym dr hab. Jadwiga Kowalska omówiła zagadnienie elementów narodowych w twórczości rodzimych kompozytorów, dopełniając tym samym program koncertu. Podkreśliła znaczenie muzyki religijnej dla podtrzymania tradycji narodowej w dobie zaborów. W dalszej kolejności dr Andrzej Gładysz (Instytut Nauk o Sztuce KUL) przedstawił zagadnienia, w tym ryzyka, związane z obcowaniem z pisanymi źródłami historycznymi. Wskazał na znaczenie kontekstu i czasu powstania narracji opisujących historyczne wydarzenia i postacie.

W kolejnej części dr hab. Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn, prof. KUL z Instytutu Językoznawstwa, skupiła się na współczesnych zjawiskach językowo-kulturowych w kontekście przemian społeczno-komunikacyjnych, które w Polsce rozpoczął rok 1989. Przemiany te odznaczyły się zarówno w systemie polszczyzny, jak i w jej odmianach stylistycznych. Wskazane zostały m.in. takie zjawiska, jak amerykanizacja komunikacji, marketyzacja i demokratyzacja j. polskiego oraz jego ubożenie pod wpływem cyfryzacji. Dr Anna Majewska-Wójcik (Instytut Językoznawstwa KUL) wygłosiła prelekcję dotyczącą technik słowotwórczych, dzięki którym zasoby leksykalne polszczyzny są wzbogacane o nowe wyrazy. Prelegentka wskazała na różnorodną motywację powoływania do życia leksemów. Na przykładzie wyrazów z plebiscytu PWN „Młodzieżowe Słowo Roku” pokazała również, jak wygląda najnowsza polszczyzna w odmianie młodzieżowej.

Ostatnia sesja poruszyła zagadnienia związane z instytucjami i organizacjami dającymi możliwość praktycznego obcowania z językiem i kulturą polską dla środowisk polonijnych. Bożena Szwed, menadżerka Centrum Kultury Polskiej im. Jana Pawła II w Mississaudze, podsumowała główne kierunki działalności ośrodka ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia dzieci i młodzieży. Dr Wojciech Wciseł, koordynator Studium KUL dla Polonii i Polaków za granicą, omówił działalność kierowanej przez niego jednostki jako pomostu pomiędzy najnowszymi trendami dydaktycznymi w Polsce a Rodakami na całym świecie.

Na zakończenie Kongresu uczestnicy zapoznali się z najnowszym filmem reż. Damiana Bieńka (Akademia Nowoczesnych Mediów i Komunikacji KUL), dedykowanym działalności Watykańskiej Fundacji Jana Pawła II w 30. rocznicę powołania.

Zamykając spotkanie dyrektor Centrum Polonijnego podziękował współorganizatorom, tj. proboszczowi parafii Św. Maksymiliana Marii Kolbego Ojcu Bogdanowi Osieckiemu OMI i p. Markowi Manturowiczowi, prezesowi Oddziału Kanadyjskiego Towarzystwa Przyjaciół KUL.

W ramach Kongresu odbyły się również warsztaty dla nauczycieli polonijnych, które zainaugurował rektor KUL, podkreślając troskę uniwersytetu o pedagogów polonijnych na całym świecie. Prof. Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn otworzyła merytoryczną część spotkania poddając pod dyskusję propozycję ćwiczeń graficznych i tłumaczeniowych wspomagających nauczanie polskiej gramatyki. Dr Anna Majewska-Wójcik przeprowadziła z nauczycielami warsztat dotyczący zagadek detektywistycznych w nauczaniu języka polskiego. Z kolei dr Andrzej Gładysz przećwiczył z uczestnikami umiejętności w zakresie komunikacji niewerbalnej. Prowadzone dyskusje wyraźnie wskazują na potrzebę kontynuacji tego typu inicjatyw w przyszłości.

Kongres Języka i Kultury Polskiej był już drugą tego typu inicjatywą organizowaną przez KUL w Toronto. Projekt z ramienia uniwersytetu zrealizowało Centrum Polonijne KUL i Fundacja Rozwoju KUL przy współpracy z kanadyjskim oddziałem Towarzystwa Przyjaciół KUL.

Projekt dofinansowano przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego ze środków Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Zdjęcia: dr Wojciech Wciseł