Gen. Wojciech Chrzanowski – człowiek z mapą

Wojciech Chrzanowski, wikimedia (domena publiczna)

26 lutego br. minęło 160 lat od śmierci gen. Wojciecha Chrzanowskiego. W swoim życiu piastował wiele funkcji i fachów, m.in. w okresie Powstania Listopadowego był szefem Sztabu Generalnego, jako główny dowódca stał na czele obcej armii (co udało się niewielu Polakom w historii), a dodatkowo z jego dokonaniami spotkamy się też w świecie kartografii. Na lata związał się z Francją, spoczywa na Montmartre. Postać przybliżyła czytelnikom Polonijna Agencja Informacyjna.

Biskupice, 14 stycznia 1793 r. – to tam i to wtedy przyszedł na świat Wojciech Chrzanowski. W wojsku pojawił się w 1810 r. jako artylerzysta, by już w 1812 r. zostać porucznikiem I klasy. Był obecny w składzie sił wojskowych walczących u boku Napoleona, m.in. w trakcie słynnej wyprawy na Rosję.

Od 1815 r. Chrzanowski działał w Wojsku Polskiego Królestwa Kongresowego, a 15 lat później został nagrodzony Znakiem Honorowym za kilkunastoletnią służbę.

W trakcie Powstania Listopadowego Chrzanowski został pułkownikiem, a w czasie jednej z bitew zabłąkana kula o mało nie pozbawiła go życia. Zdołała zniszczyć rozwijane przez niego mapy, a jego raniła. Jeszcze w tym samym powstaniu zdążył awansować na generała dywizji i pełnić przez krótki czas urząd wojskowego Gubernatora Warszawy. Za postawę powstańczą wręczono mu Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari.

Po zmaganiach listopadowych podobnie jak wielu innych Polaków Chrzanowski znalazł się w Paryżu. Przez pewien czas pracował w Imperium Osmańskim dla Anglików; jego praca obejmowała wiele krain bliskowschodnich. W 1840 r. powołano go na stanowisko głównodowodzącego sił tureckich w Azji Mniejszej, ale na skutek politycznych zawirowań nie objął go.

Gen. Chrzanowski aktywnie udzielał się też we Wiośnie Ludów. Przez jakiś czas dowodził Armią Piemontu. Następnie powrócił do Paryża.

Już w okresie pracy Chrzanowskiego na Bliskim Wschodzie powstało kilka map z tamtego rejonu świata, ale to w latach 1849-1859 powstało największe dzieło wydane właśnie w 1859 r. w Paryżu – to mapa polskich ziem w skali 1:300000.

Po śmierci, która nastąpiła 26 lutego 1861 r. w Paryżu, gen. Chrzanowski spoczął na cmentarzu Montmartre.

Źródło i więcej informacji: Polonijna Agencja Informacyjna, http://pai.media.pl/pai_wiadomosci.php?id=13445/

Czytaj też:

Ludwik XVIII – zapomniany potomek królów Polski >>>

Od kopacza tunelu do symbolu wolności – Charles de Gaulle i jego związki z Polską >>>

Paul Landowski – potomek powstańca styczniowego, autor słynnego pomnika Chrystusa w Rio de Janeiro >>>