Dzień Kobiet po dawnemu, po naszemu i po cudzemu

fot. Pixabay.com

8 dzień marca jest najczęściej kojarzony z Dniem Kobiet. Skoro to święto wszystkich pań przypada właśnie dzisiaj, jest to dobra okazja do przyjrzenia się najważniejszym faktom związanym z tą datą. Nie zabraknie też garści ciekawostek na temat Dnia Kobiet w Polsce i poza jej granicami.

Dość powszechnie uznaje się, że namiastką Dnia Kobiet było święto obchodzone w lutym 1909 r. z inicjatywy Partii Socjalistycznej Ameryki. Było to odpowiedzią na protesty pań, które miały domagać się równouprawnienia w pracy w stosunku do mężczyzn. 8 marca 1908 r. ok. 15 tys. pracowników branży odzieżowej protestowało domagając się większych praw ekonomiczno-politycznych dla przedstawicielek płci pięknej. Dzień Kobiet z najprawdopodobniej 28 lutego 1909 r. miał również upamiętnić kobiece protesty z 1857 r., kiedy to w demonstracjach brały udział pracownice fabryki bawełnianej.

Po dawnemu

Możemy jednak zagłębić się w historię jeszcze dalej, a mianowicie do czasów Imperium Rzymskiego. To właśnie jego obywatelki świętowały tzw. Matronalia. Zamężne niewiasty, czyli tzw. matrony 1 marca (niektórzy twierdzą, że dopiero pod koniec tego miesiąca) modliły się do bogini Junony o szczęście w ich małżeństwach, wyprawiały uczty swoim niewolnikom i niewolnicom, a przede wszystkim mogły liczyć na prezenty ofiarowane im przez mężczyzn. Rzymianie musieli też szczególnie tego dnia spełniać zachcianki dam.

Tak czy inaczej dopiero jak wiemy w XX w. zaczęła się rodzić idea Dnia Kobiet w znaczeniu zbliżonym do współczesnego. Jakkolwiek to zabrzmi wydaje się, że to ruchy socjalistyczne miały duży udział w propagowaniu obchodów tego dnia. W 1910 r. na zjeździe kobiet związanych z II Międzynarodówką w Kopenhadze ustalono, że panie będą mogły rokrocznie obchodzić swoje święto. Wśród najbardziej gorliwych propagatorek takiego obrotu sprawy była niemiecka komunistka Klara Zetkin. To między innymi dzięki niej 19 marca 1911 r. odbył się oficjalnie uznany za pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Damy maszerowały ulicami II Rzeszy, Austro-Węgier, Szwajcarii i Danii.

Zwłaszcza w komunistycznej Rosji Dzień Kobiet ewoluował z dnia, w którym domagano się praw dla pań, do dnia odgórnie narzuconego przez władze i mocno przesiąkniętego komunistyczną ideologią.

Po naszemu

Dzień Kobiet w Polsce w sposób szczególny wpisywał się w czasy PRL. To właśnie wtedy posiadał swój specyficzny, ideologiczny rys. Było to święto bardzo znane i popularne zwłaszcza w Polsce Ludowej. Mniej więcej od lat 70. rozpowszechnił się zwyczaj obdarowywania dam kwiatami. Modne były goździki, które musiały z biegiem czasu ustąpić miejsca tulipanom. Wizerunki kobiet-pionierek i robotnic z dumą prezentowano publicznie, a obchody 8 marca były huczne. Władysław Gomułka miał swego czasu powiedzieć:

Nie ma dziś w Polsce dziedziny, w której kobiety nie odgrywałyby ważnej roli.

Kwiaty to nie jedyne prezenty, którymi obdarowywano panie. Mogły one liczyć również m.in. na ścierki, rajstopy, kawę, mydła czy ręczniki. Nagłówki gazet z tamtego okresu stosowały górnolotne i sztuczne hasła sławiące kobiety, które czciły “swoje święto wzmożonym współzawodnictwem pracy”.

Dzień Kobiet w PRL : rąsia , klapa , goździk , uścisk.
Partia z towarzyszkami???? pic.twitter.com/i62x0Qcb8d

— Małgorzata Walta (@MalgorzataW5) March 8, 2017

Współcześnie niemal rokrocznie koła feministyczne organizują tzw. manify, czyli protesty połączone z happeningami mające na celu szerzenie ideologii ruchu.

Nie myślałam, że to w Polsce znowu będzie modne #manifa pic.twitter.com/PVdKdW1f8H

— Mo Ma Mrozowska (@MoMaMrozowska) March 4, 2019

Czym obdarowywane są współczesne panie? To zależy w pierwszej kolejności od pomysłowości mężczyzn, choć chyba dominują kwiaty i słodycze.

Po cudzemu

Dzień Kobiet jest dziś dość powszechne obchodzony w bardzo wielu krajach świata. Występują jednak pewne różnice w świętowaniu.

W Rosji panie mogą w ten dzień liczyć na wolne. Są obdarowywane gałązkami akacji srebrzystej i kosztują szampana. Z kolei przykładowo w Iranie święto jest zakazane. W 2007 r. policja pobiła ok. 100 osób za gromadzenie się z tej okazji. Rumunki i Portugalki mają w zwyczaju organizowanie z okazji 8 marca “babskich wieczorów”, kiedy z dala od panów mogą poplotkować i porozmawiać o swoich sprawach. W Rumunii w Dniu Kobiet przypada też Dzień Matki. Włoszki świętują już tydzień wcześniej. Na murach i w innych widocznych miejscach rozwiesza się plakaty promujące święto. Warto dodać, że w tym kraju nie jest czymś niewłaściwym wzajemne obdarowywanie się kobiet. Chinki z okazji 8 marca mogą cieszyć się połową dnia wolnego od pracy i zniżkami w sklepach. Kobiety wietnamskie mogą świętować aż dwa razy w roku: 8 marca i 20 października. W Wielkiej Brytanii w tym dniu organizuje się różnorodne wydarzenia, w tym wykłady i prelekcje, poświęcone wybitnym paniom z kart historii. Ormianki mają chyba najdłuższy okres do świętowania, gdyż w tym państwie paniom poświęcony jest prawie miesiąc: od 8 marca do 7 kwietnia. We Francji ten dzień nie jest jakoś szczególnie wyraziście obchodzony, choć przypominają o nim sieci handlowe kusząc zniżkami.

We #Francja na #DzienKobiet malo kto daje kwiaty. Dzien ten jest raczej pretesktem do dyskusji o prawach kobiet i rownouprawnieniu.

— Chiara Ferraris (@nadsekwana) March 8, 2017

A po Twojemu?

Choć istnieje wiele sposobów na świętowanie 8 marca warto być oryginalnym w dobrym tego słowa znaczeniu. Jest to okazja, żeby docenić panie i sprawić, żeby ten dzień i nie tylko był dla nich okazją do miłych wspomnień.

 

Informacje wykorzystane w tekście zaczerpnięto m.in. ze stron: Histmag, podroze.se i francuski-przez-skype