Piotr Witt – esej o katolicyzmie jako postawie politycznej

5 maja 2018 wprowadzenie kopii obrazu MBCz do Katedry Notre Dame/fot Danuta Tarnawska-Kasparian

Esej „Matka Boska Częstochowska jako idea polityczna” autorstwa Piotra Witta był opublikowany w wersji francuskiej w biuletynie Wydziału Prawa Międzynarodowego Uniwersytetu (świeckiego) w Lille, we Francji. (*) Przedstawia polski katolicyzm, wiarę Polaków, jako pewną postawę polityczną, trwałą, gdyż ugruntowaną przez wieki doświadczenia.

Wychodząc od zwyczaju corocznych, masowych pielgrzymek do Częstochowy daje zarys historii Obrazu i jego roli politycznej od Władysława Jagiełły poprzez Potop szwedzki, Konfederację Barską aż do ostatniej wojny i późniejszej opresji komunistycznej. Jest to wstęp do właściwego tematu – rozprawy z komunizmem kardynała Wyszyńskiego, w której Obraz odegrał pierwszoplanową rolę.

Historia walki (zwycięskiej) kardynała ilustruje i tłumaczy słowa św. Jana Pawła II: „bez polskiego kardynała nie byłoby polskiego papieża” nie całkiem zrozumiałe dla cudzoziemców. Zwłaszcza ostatni etap tej świętej wojny, kiedy Kardynał zadecydował pokazywanie pustej ramy po aresztowaniu Obrazu przez przeciwników dowodzi potęgi kultu maryjnego w Polsce i wielką potrzebę wiary, które Obraz niejako personifikuje. Autor pisząc dla czytelnika religijnie obojętnego starał się unikać bigoterii, która mogłaby osłabiać wymowę faktów i nie pomagałaby z pewnością argumentacji. Esej pisany w przełomowej epoce końca lat 80tych, od tego czasu gruntownie zmieniony i rozszerzony , bogato ilustrowany, ukazuje się dzisiaj w postaci książki dwujęzycznej, (wersja francuska i polska) . W trakcie publikacji.

 

Piotr Witt – pisarz, historyk, eseista; Od lat 80 w Paryżu. Komentator Radia Wolna Europa, obecnie Radia Wnet. Pisze regularnie w prasie, w czym w Glosie Katolickim. Dawny współpracownik pisma “Sztuka” (l’Art), oraz telewizji polskiej – redaktor aktualności kulturalnych. Główne publikacje : Ambassade de Pologne – Hôtel de Monaco (2005), Przedpiekle sławy : rzecz o Chopinie (2010, 2015, wersja audio, Braille 2017), Kroniki Paryskie (2016, 2017),  Vierge de Czestochowa, en tant qu’une idée politique (1987, nowe wyd. fr-pol przewidziane na 2019. W 2017 odznaczony nagrodą Zygmunta Krasińskiego i Krzyżem Kawalerskim za Zasługi dla RP.

FR

L’essai « Notre Dame de Czestochowa en tant qu’une idée politique¨ fut publié par Piotr Witt pour la première fois en français dans le bulletin de la Faculté de Droit Internationale de l’Université de Lille, en France. (*) Il présente le catholicisme polonais comme une confession, mais aussi une certaine option politique durable ; car enraciné dans l’âme du peuple au cours des siècles d’épreuves et d’expérience.

En partant de l’habitude de pèlerinage annuel à Jasna Gora, il donne le récit de l’histoire de la Vierge Noire de Czestochowa et de son rôle politique au cours des siècles, depuis le roi Ladislas Jagellon, en passant par la guerre suédoise (Potop – Le Déluge) et la Confédération de Bar, jusqu’à la dernière guerre mondiale, suivie par l’occupation communiste.

Mais le sujet essentiel est la lutte du Cardinal-Primat Wyszynski contre l’oppression communiste, pour la liberté de parole et de conscience, où la Sainte Icône a joué le rôle prépondérant. L’histoire de la lutte victorieuse du Cardinal illustre et explique les paroles de saint Jean Paul II : « …il n’y aurait pas de pape polonais, sans le cardinal polonais… », mots difficilement compréhensibles pour un étranger. Surtout la dernière étape de cette guerre Sainte démontre la puissance du culte marial et grand besoin de foi en Pologne, focalisée en quelque sorte dans le mystère du Tableau, quand, après l’arrestation du Tableau par la milice (= la police des autorités), le Cardinal décide d’exposer un cadre vide et de faire sa pérégrination à travers le pays.

En vue d’un lecteur religieusement indifférent, l’auteur essaya d’éviter de la bigoterie afin de ne pas affaiblir la signification de faits, ce qui aurait gêné l’argumentation plutôt qu’aidé à la compréhension. Le texte écrit à l’époque charnière de la fin des années 80, complété, richement illustré, paraît aujourd’hui comme un livre bilingue (français et polonais). En cours de la publication.

(*) « Cultures et symboles en politique » , Les Cahiers du CRAPS / Université de Lille II, Faculté des sciences juridiques politiques et sociales, Centre de recherches administratives, politiques et sociales .