Bp Rafał Markowski: powstańcy z getta symbolem walki o wolność

Mur - Pomnik Umschlagplatz. Stąd w latach 1942–1943 Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince i innych ponad 300 tysięcy Żydów z warszawskiego getta. , fot. s. Amata CSFN

Rocznica powstania w getcie warszawskim jest wołaniem o miłość bliźniego, o szacunek i uznanie godności każdego człowieka. W świetle Ewangelii wszelki przejaw nienawiści i agresji, w tym antysemityzm, jest grzechem – podkreśla przewodniczący Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem, bp Rafał Markowski, zaznaczając, że powstańcy z getta są symbolem walki o wolność.

W poniedziałek, 19 kwietnia, przypada 78. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim utworzonym przez niemieckich nazistów okupujących Polskę. Biskup Markowski przypomniał, że stolica Polski to miasto dwóch powstań w czasie II wojny światowej. W 1943 roku było powstanie w getcie warszawskim, a rok później powstanie warszawskie.

Przewodniczący Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem dodał, że powstanie w getcie warszawskim było heroiczną próbą przeciwstawienia się „demonicznemu planowi zagłady całego narodu żydowskiego”. „Niemieccy okupanci rozpoczęli mordowanie mieszkańców getta warszawskiego dwa dni przed najważniejszym świętem żydowskim – Paschą, a symbolicznym zakończeniem zagłady Żydów w stolicy było zburzenie Wielkiej Synagogi na Tłomackiem” – podkreślił.

Bp Markowski ocenił, że powstańcy z getta warszawskiego wykazali się bohaterstwem, ogromną wolą życia i hartem ducha. „Są oni symbolem walki o wolność. Poruszająco wyraża to jedno z haseł powstańczych: +Jeżeli przetrwać – to tylko jako wolni ludzie, a jeżeli to jest niemożliwe, to jako wolni ludzie zginąć. W walce zwyciężymy śmierć+. Dziś wspominamy naszych braci i siostry, którzy ginęli w getcie we wstrząsających okolicznościach. Wspominamy wszystkich wywiezionych do obozów zagłady, do komór gazowych w Treblince, Majdanku i do innych miejsc” – napisał.

Przypomniał także, że przy Murze – Pomniku Umschlagplatz przy ulicy Stawki w Warszawie kwitną piękne żonkile – symbol pamięci o tamtych tragicznych wydarzeniach oraz o bohaterskich ludziach, którzy stracili życie w obronie swej godności i wolności. „Dziękuję wszystkim, którzy włączają się w akcję Żonkile, aby upamiętnić bohaterów powstania w getcie warszawskim. W ten sposób podkreślamy także znaczenie wspólnoty i solidarności, potrzebę dialogu ponad podziałami – zgodnie z hasłem, które towarzyszy tej akcji: Łączy nas pamięć.

Przewodniczący Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem przypomniał również słowa św. Jana Pawła II, który mówił  w marcu 2000 r. w  Yad Vashem w Jerozolimie: „Kościół odrzuca rasizm w jakiejkolwiek formie jako przekreślenie obrazu Stwórcy wpisanego w każdą ludzką istotę”. „Natomiast w Warszawie Papież Polak przypomniał nam o wspólnocie dziejów naszej Ojczyzny, tworzonych przez każdego jej syna i każdą córkę od tysiąca lat. Podkreślił: +To wszystko; i dzieje ludów, które żyły wraz z nami i wśród nas, jak choćby ci, których setki tysięcy zginęły w murach warszawskiego getta (…) ogarniam myślą i sercem i włączam w tę jedną jedyną Najświętszą Ofiarę Chrystusa na Placu Zwycięstwa+” – dodał bp Markowski.

BP KEP

Pełny tekst dokumentu:

Słowo Przewodniczącego Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem z okazji 78. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim

Stolica Polski to miasto dwóch powstań w czasie II wojny światowej. W 1943 roku było powstanie w getcie warszawskim, a w 1944 roku powstanie warszawskie.

Dnia 19 kwietnia obchodzimy tragiczną rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Była to heroiczna próba przeciwstawienia się demonicznemu planowi zagłady całego narodu żydowskiego. Niemieccy okupanci rozpoczęli mordowanie mieszkańców getta warszawskiego dwa dni przed najważniejszym świętem żydowskim – Paschą, a symbolicznym zakończeniem zagłady Żydów w stolicy było zburzenie Wielkiej Synagogi na Tłomackiem.

Po 78 latach od wybuchu powstania w getcie warszawskim, chcemy pamiętać o bohaterskich powstańcach, którzy wykazali się ogromną wolą życia i hartem ducha. Są oni symbolem walki o wolność. Poruszająco wyraża to jedno z haseł powstańczych: „Jeżeli przetrwać – to tylko jako wolni ludzie, a jeżeli to jest niemożliwe, to jako wolni ludzie zginąć. W walce zwyciężymy śmierć”.

Dziś wspominamy naszych braci i siostry, którzy ginęli w getcie we wstrząsających okolicznościach. Wspominamy wszystkich wywiezionych do obozów zagłady, do komór gazowych w Treblince, Majdanku i do innych miejsc.

Przy Murze – Pomniku Umschlagplatz przy ulicy Stawki kwitną piękne żonkile – symbol naszej pamięci o tamtych tragicznych wydarzeniach oraz o bohaterskich ludziach, którzy stracili życie w obronie swej godności i wolności. Dziękuję wszystkim, którzy włączają się akcję Żonkile, aby upamiętnić bohaterów powstania w getcie warszawskim. W ten sposób podkreślamy także znaczenie wspólnoty i solidarności, potrzebę dialogu ponad podziałami – zgodnie z hasłem, które towarzyszy tej akcji: Łączy nas pamięć.

Rocznica powstania w getcie warszawskim jest wołaniem o miłość bliźniego, o szacunek i uznanie godności każdego człowieka. Należy jednoznacznie przypomnieć, ze w świetle Ewangelii wszelki przejaw nienawiści i agresji, w tym antysemityzm, jest grzechem. Święty Jan Paweł II mówił w Jerozolimie: „Kościół odrzuca rasizm w jakiejkolwiek formie jako przekreślenie obrazu Stwórcy wpisanego w każdą ludzką istotę” (Przemówienie w Yad Vashem, 23.03.2000). Natomiast w Warszawie Papież Polak przypomniał nam o wspólnocie dziejów naszej Ojczyzny, tworzonych przez każdego jej syna i każdą córkę od tysiąca lat. Podkreślił: „To wszystko; i dzieje ludów, które żyły wraz z nami i wśród nas, jak choćby ci, których setki tysięcy zginęły w murach warszawskiego getta (…) ogarniam myślą i sercem i włączam w tę jedną jedyną Najświętszą Ofiarę Chrystusa na Placu Zwycięstwa” (Homilia na Placu Zwycięstwa, Warszawa 2.06.1979).

W 78. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim w sposób szczególny ogarniamy myślą, sercem i modlitwą bohaterskich powstańców i ludność cywilną getta.

Bp Rafał Markowski
Przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski
Biskup Pomocniczy Archidiecezji Warszawskiej

Warszawa, 19 kwietnia 2021 roku