Polsko-ukraińskie Orędzie pojednania w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej

JG / AH / 07.07.2023

fot. Family News Service

Wierzymy, że w tych trudnych dniach zapisujemy kolejne ważne karty w księdze pojednania tak, abyśmy potrafili ułożyć naszą wspólną przyszłość jak wolni z wolnymi i równi z równymi – podkreślili zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego arcybiskup większy Światosław Szewczuk i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki na zakończenie wspólnego Orędzia pojednania – deklaracji, którą obaj hierarchowie podpisali w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej. W dniach 7-9 lipca odbywają się obchody upamiętnienia 80. rocznicy ludobójstwa, zwanego rzezią wołyńską.

Autorzy Orędzia podkreślili, że pojednanie to trudny proces. „Wymaga wzniesienia się ponad zwykłą miarę sprawiedliwości, zwłaszcza ze strony tego, który w większym stopniu – często w sposób uzasadniony – czuje się ofiarą” – czytamy w dokumencie.

W Orędziu przypomniano poprzednie inicjatywy pokojowe polsko-ukraińskie podejmowane szczególnie od 1987 r. Przyniosły one poprawę w relacjach, które w obecnym czasie trwającej wojny na Ukrainie nabrały szczególnego znaczenia. „W ostatnich tragicznych miesiącach zostało to przełożone na konkretne czyny wynikające z poczucia bliskości, także tej emocjonalnej, z naszymi braćmi w nieszczęściu. Miliony Polaków otwarły swoje domy i swoje serca dla uchodźców z Ukrainy” – napisano w dokumencie i przypomniano, że wielkim orędownikiem polsko-ukraińskiego pojednania był papież Jan Paweł II, który odwiedził Ukrainę w czerwcu 2001 r.

W piątek 7 lipca w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie odbyło się polsko-ukraińskie nabożeństwo w 80. rocznicę rzezi wołyńskiej. Przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki i zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk podpisali wspólną deklarację o przebaczeniu i pojednaniu. Po sygnowaniu dokumentu nastąpiło przekazanie znaku pokoju i wspólna modlitwa Ojcze Nasz. Duchowni skierowali do władz Polski i Ukrainy apel o zorganizowanie godnych pochówków dla ofiar ludobójstwa. W spotkaniu w Warszawie uczestniczyli przedstawiciele Kościoła rzymskokatolickiego oraz greckokatolickiego. Obecny był również przewodniczący rzymskokatolickiej Konferencji Episkopatu Ukrainy bp Witalij Skomarowski.

? https://t.co/MkvnOIdDpF

Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego arcybiskup większy Światosław Szewczuk i przewodniczący @EpiskopatNews @Abp_Gadecki podpisali Orędzie pojednania. W dniach 7-9 lipca odbywają się obchody 80. rocznicy #RzeźWołyńska.

Wideo: FNS pic.twitter.com/eZTb8RmFD3

— Portal PolskiFR (@polskifrfr) July 7, 2023

Abp Stanisław Gądecki podkreślił, że „tam gdzie trzeba postawić granicę złu albo rozpocząć nową historię łaski, ktoś musi kochać bardziej niż trzeba” – zaznaczył abp Gądecki. „Tego jednak nie da się dokonać bez odniesienia do prawdy i bez nazwania, zgodnie z życzeniem rodzin kresowych, ludobójstwa polskiej ludności na Wołyniu po imieniu, bez uciekania się do półprawd i eufemizmów typu +tragedia wołyńska+, +zbrodnia wołyńska+, +czystki etniczne+ czy +akcja antypolska+” – dodał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Abp Światosław Szewczuk w swojej refleksji wygłoszonej na zakończenie modlitwy podkreślił, że obecny kontekst wojenny nieoczekiwanie stał się szansą na dalsze wzmacnianie relacji polsko-ukraińskich. „Nowe okoliczności spowodowane wojną, w sposób paradoksalny, stworzyły nowe możliwości, aby iść dalej w tym procesie” – powiedział duchowny. „Wiemy, że Polacy zawsze kibicują Ukrainie, że są jak rodacy i najbliżsi towarzysze, na których można liczyć, to nasi przyjaciele i nasi bracia” – dodał.

Piątkowe uroczystości były pierwszym z trzech etapów upamiętnienia ofiar ludobójstwa na Wołyniu. Na sobotę 8 lipca na godz. 11:00 zaplanowano Mszę św. pod przewodnictwem abp. Stanisława Gądeckiego w Parośli Pierwszej koło Włodzimierza. To w tej dziś już wyludnionej miejscowości 9 lutego 1943 r. Ukraińska Powstańcza Armia zamordowała od 149 do 173 Polaków. Tę datę uznaje się za początek rzezi wołyńskiej. W niedzielę 9 lipca w rzymskokatolickiej katedrze świętych apostołów Piotra i Pawła w Łucku duchowni Polski i Ukrainy pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego na Ukrainie abp. Visvaldasa Kulbokasa wezmą udział w nabożeństwie żałobnym w intencji pomordowanych.

11 lipca 1943 roku ukraińscy nacjonaliści zaatakowali Polaków w blisko 100 miejscowościach ówczesnego województwa wołyńskiego na Kresach, obecnie pograniczu Polski i Ukrainy. Tamte wydarzenia przeszły do historii jako Krwawa Niedziela. Dla ich upamiętnienia co roku obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów. Wśród ofiar byli nie tylko Polacy, ale również Żydzi, Czesi, Ormianie, Romowie i Ukraińcy, którzy ratowali Polaków.

W latach 1943-1945 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej ukraińscy nacjonaliści zamordowali ok. 80-120 tys. Polaków. Celem zbrodniarzy z Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (banderowców) i Ukraińskiej Powstańczej Armii było wyniszczenie Polaków na terenach uznawanych przez nich za ukraińskie. Uciekając przed prześladowaniem, kilkaset tysięcy Polaków opuściło te tereny.

Pełną treść Orędzia można znaleźć na stronie Konferencji Episkopatu Polski: https://episkopat.pl/oredzie-arcybiskupa-wiekszego-swiatoslawa-szewczuka-i-arcybiskupa-stanislawa-gadeckiego-w-80-rocznice-rzezi-wolynskiej/

Zdjęcia: Family News Service