Ks. dr Jastrzębski: „Prymas Wyszyński wytyczył nam drogę do wolności”

fot. Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego

Drugi odcinek z cyklu #DrogaPrymasa. Więcej o serii >>>

*

Kard. Wyszyński mówił, że najpierw trzeba zdobyć wolność wewnętrzną, a dopiero potem można zdobyć wolność zewnętrzną. Wolność zdobywamy najpierw poprzez dialog, a kiedy to nie wystarczy to w nadzwyczajnej sytuacji konieczne może być użycie siły w obronie własnej i pokrzywdzonych. W tym wszystkim był świetnym dyplomatą.

W kontekście walki o wolność dla Prymasa Wyszyńskiego ważne są takie dwa wymiary: zewnętrzy i wewnętrzny. Być może niektórzy myślą sobie od razu: aha, walka, czyli jakieś protesty, jakieś „non possumus”. To wszystko prawda, ale to jest jak gdyby ciąg dalszy.

Prymas zanotował w swoim dzienniku duchowym: największym wrogiem dla siebie jestem ja sam. O co mu chodzi? Największym niebezpieczeństwem dla człowieka jest lenistwo, grzech, oddzielenie od Boga. Pierwszym zadaniem człowieka jest pracować nad sobą, nad swoim charakterem; trzeba odrzucić lenistwo, a ćwiczyć się w pracowitości; odrzucić marnotrawstwo, a ćwiczyć się w mądrym używaniu tego świata; odrzucić pijaństwo, a wybrać mądre korzystanie z różnego rodzaju pokarmów. A zatem ta praca nad sobą to nie tylko pobożność, ale także praca nad charakterem. To bardzo ważny motyw w tym zmaganiu się ze sobą. Kto jest wolny wewnętrznie, ten ma w sobie wielką siłę ducha i, dzięki niej potrafi pokonać wroga zewnętrznego.

Mamy zresztą w historii mnóstwo przykładów takich, kiedy stają naprzeciw siebie dwie armie, tj. jedna bardzo liczna i silna, a naprzeciw teoretycznie mniejsza liczba żołnierzy, ale jednocześnie bardzo dobrze zmotywowanych, silnych duchowo i dobrze wyszkolonych i to ta druga armia odnosi zwycięstwo. Tak było np. pod Wiedniem, kiedy zjednoczone wojska chrześcijańskie pod wodzą króla Jana III Sobieskiego były wielokrotnie mniejsze od sił Kara Mustafy, a to przecież Polacy odnieśli spektakularne zwycięstwo. Widzimy więc jak ważna jest ta umiejętność pokonywania tych wewnętrznych wrogów. Taka postawa pomaga nam w nietraktowaniu ludzi wokół nas jako przeciwników. Wszyscy ludzie wokół nas są dziećmi Bożymi, tylko jeszcze nie do wszystkich ta prawda już dotarła. Oczywiście zawsze mamy prawo się bronić.

Tu przechodzimy do sfery zewnętrznej. Wymiar zewnętrzy to jest oczywiście zachowanie tożsamości, kultury, tradycji chrześcijańskiej, która oznacza szacunek dla człowieka, szacunek do życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci; respektowanie praw człowieka; oczywiście też otwartość na innych, dialog z otoczeniem; zachowanie też tożsamości słowiańskiej – to jest bardzo ciekawe w nauczaniu Prymasa Wyszyńskiego. Prymas zawsze był gotowy prowadzić dialog z każdym człowiekiem i z każdą władzą. Jednocześnie wiedział, że są takie sytuacje, kiedy ten dialog jest niemożliwy, bo np. ktoś kto jest obok nas próbuje nam złamać kręgosłup moralny, a nawet zniszczyć nas; wtedy mamy obowiązek obrony, żeby przetrwać. Wtedy rzeczywiście wychodzi ten motyw, że trzeba podjąć pewną walkę, ale ostatecznie walka militarna jest na końcu, bo mamy w orężu bardzo dużo różnych narzędzi. Prymas Wyszyński był np. świetnym dyplomatą. Warto przypomnieć, że nurty w opozycji antykomunistycznej wielokrotnie nie potrafiły się ze sobą porozumieć i prosiły Prymasa Wyszyńskiego, żeby on był rozjemcą. Wielokrotnie był zatem mediatorem, żeby nie dopuścić do rozlewu polskiej krwi, ale poprzez wspólną modlitwę, dialog, poszukiwanie prawdy, starać się żyć w pokoju. Na tym właśnie polega wielkość Prymasa Wyszyńskiego. Walka o pokój nie musi oznaczać przelewania krwi; to może być trudny dialog. Prymas Wyszyński może być w tym sensie patronem trudnego dialogu.

O postaci kard. Wyszyńskiego w kontekście polskiej walki o wolność – ks. dr Jerzy Jastrzębski z Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie, członek Wspólnoty Emmanuel i komitetu beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia, znawca życia i nauczania bł. kard. Stefana Wyszyńskiego, wykładowca i rekolekcjonista promujący spuściznę Prymasa Tysiąclecia, autor m.in. książki „Bł. Stefan Wyszyński. Prymas do odkrycia”.

Pierwszy odcinek cyklu:

Ks. dr Jastrzębski: „Prymas Wyszyński bardzo podkreślał godność człowieka” (cykl #DrogaPrymasa) >>>