Nuncjusz Apostolski: Abp Ratti uczył się Kościoła w rodzącej się do niepodległości Polsce

fot. Łukasz Krzysztofka

„Cieszy mnie, że Polska pamięta i w przeddzień 100. rocznicy wyboru kard. Rattiego na Stolicę św. Piotra bierzemy udział w debacie historycznej ‘Zanim został papieżem – Pius XI a Polska. 1918–1922–2022’” – powiedział abp Salvatore Pennacchio przed rozpoczęciem debaty, która odbyła się 4 lutego 2022 r. o godz. 12:00 w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Ks. Achilles Ratti w latach 1918-1921 był wizytatorem, a następnie nuncjuszem apostolskim w Polsce.

Debata została zorganizowana z okazji 100. rocznicy wyboru kard. Achillesa Rattiego na papieża Piusa XI, która przypada 6 lutego 2022 r. Wydarzenie było połączone z wernisażem wystawy.

Na początku spotkania dyrektor Zamku Królewskiego prof. dr hab. Wojciech Fałkowski przypomniał, że Ratti odwiedził zamek 9 lutego 1919 r. Wspomniał, że przyszły papież nie opuścił Polski w czasie pamiętnej wojny bolszewickiej z 1920 r. Już jako Ojciec Święty pamiętał o Polsce i kierował pod jej adresem myśli i modlitwy.

Abp. Salvatore Pennacchio przywołał wspomnienia ks. prał. Achillesa Rattiego, który dzień po otrzymaniu decyzji o wyjeździe do Warszawy tak napisał w swoim dzienniku: „Pociesza mnie myśl, że jest to ziemia Maryjna. Widzę wielką trudność w tej sprawie, ale czuję też wielki spokój”.

Zdaniem metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza jednym z najważniejszych posunięć nuncjusza Rattiego było utworzenie diecezji łódzkiej i katowickiej. Przy nuncjuszu wzrastały także przyszłe wybitne postacie polskiego Kościoła na czele z kard. Augustem Hlondem, późniejszym Prymasem Polski. „Ratti był przyjacielem Polski, a przede wszystkim przyjacielem Warszawy” – podkreślił kard. Nycz.

Ks. Achilles Ratti – przyjaciel Polski

Debatę poprowadził red. Piotr Gursztyn, a wzięli w niej udział ks. prof. Stanisław Wilk, KUL, dr hab. Paweł Skibiński, prof. UW oraz ks. dr hab. Damian Bednarski, prof. UŚ.

Dlaczego stosunkowo niemłody już prałat Achilles Ratti, mający wówczas 60 lat, został najpierw wizytatorem, a następnie nuncjuszem apostolskim w Polsce? Prelegenci podkreślili jego wszechstronne zainteresowania i dużą wiedzę. Mimo, że nie był dyplomatą, to jednak jak zauważył ks. dr hab. Damian Bednarski, Ratti miał „predyspozycje duchowe, intelektualne i osobiste wyczucie sytuacji”.

Przed przybyciem do Polski ks. prał. Achilles Ratti dużo o niej wiedział; szukał na jej temat wielu informacji. Dr hab. Paweł Skibiński przypomniał, że wedle niektórych źródeł Ratti znał część polskiej literatury z przekładów na inne języki. Był podobno entuzjastą „Quo vadis. „Przyjechał z otwartym umysłem. On naprawdę uczył się Warszawy” – zaznaczył prelegent, podkreślając, że ks. Ratti po przyjeździe starał się jak najlepiej poznać Warszawę.

Prelegenci byli zgodni, że ks. Ratti został bardzo życzliwie przywitany w Polsce. Przyszły papież był zaskoczony zachowaniem Polaków, którzy nierzadko całowali jego szaty i kładli mu się do stóp. Przedstawiciel Stolicy Apostolskiej dużo podróżował i poznawał wielu ludzi.

Polacy najczęściej pamiętają o tym, że wobec zagrożenia bolszewickiego nuncjusz Ratti nie opuścił Polski w sierpniu 1920 r. Jak podkreślił ks. prof. Stanisław Wilk, abp Ratti „pozostał w Polsce świadomie”. Tę decyzję uważał później za opatrznościową.

Przez Polskę na Stolicę Piotrową

Achilles Ambrogio Damiano Ratti (1857-1939), dotychczasowy prefekt Biblioteki Watykańskiej, został mianowany wizytatorem w Polsce przez papieża Benedykta XV w kwietniu 1918 r. Polskę opuścił, gdy został metropolitą Mediolanu w czerwcu 1921 r.

30 marca 1919 roku abp Ratti uznał niepodległość Polski w imieniu papieża. Następnie został pierwszym nuncjuszem apostolskim młodego państwa. Ratti określał siebie często „polskim biskupem”, gdyż święcenia biskupie przyjął w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela.

Już za czasów pontyfikatu Piusa XI w 1925 r. zawarto konkordat między Polską a Stolicą Apostolską. 15 sierpnia 1925 r. za zgodą papieża nałożono na cudowny obraz Matki Bożej w sanktuarium w Piekarach Śląskich papieskie korony. Jeszcze za jego rządów w 1938 r. odbyła się kanonizacja bł. Andrzeja Boboli.

Pius XI wielokrotnie przyjmował na audiencjach pielgrzymów z Polski. Wymownym tego świadectwem są: obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i freski Jana H. Rosena w kaplicy papieskiej w Castel Gandolfo.

Całość debaty do obejrzenia :

https://www.youtube.com/watch?v=O22FbkhwiFM